بررسیها نشان می دهد استعمال دخانیات در مردان بالای ۱۵ سال کشور ۲۵ درصد است که این رقم در زنان بالای ۱۵ سال حدود پنج درصد است. همچنین نتایج آمار سال ۸۷ نشان می دهد ۲۰ درصد نوجوانان مصرف کننده دائمی مواد دخانی بوده اند که تنها سه درصد مصرف سیگار داشته اند و ۱۷ درصد آنان قلیان مصرف می کنند. کافی است شما هم به یکی از مراکز تجمع جوانان سری بزنید و با محاسبه میانگین سنی آنان فاجعه را به چشم ببینید.
اعتیادبه قلیان
از سوی دیگر، حجم بسیار وسیعی از معتادان به قلیان کسانی هستند که مصرف را تنها در اماکنی همچون منزل، پارکها، کوه و طبیعت و… مدنظر داشته و از حضور در مراکز رسمی و قهوهخانهها اجتناب به عمل میآورند. عمدتا اقشار روشنفکر و سطح بالا، مسئولان و حتی کسانی که فرهنگ دود و اعتیاد در میان خانوادههایشان به امری عادی مبدل شده است، از این دسته به شمار میآیند.
ابعاد اجتماعی قلیان
ابعاد اجتماعی مصرف قلیان نیز قابل توجه است، کمتر دختری را میتوانید در جامعه ما پیدا کنید که جلوی پدرش سیگار بکشد اما پسران و دختران ما به راحتی و خیلی خندان جلوی پدر، مادر و پدر و مادر همسر قلیان میکشند.
ابعاد اقتصادی قلیان
ابعاد اقتصادی افزایش مصرف قلیان نیز بسیار قابل توجه است. در تهران جاهایی داریم که ورودی مصرف قلیان در آن ۱۵۰هزار یا حتی ۲۵۰ هزار تومان است بدون اینکه مالیات پرداخت کند. سیگار روزانه ۱۰ هزار میلیارد تومان به کشور خسارت میزند، و ضرر روزانه قلیان به کشور نیز کمتر از این میزان نیست. امروزه دیگر سر هر کوچه و در محله ای، مرکزی برای عرضه قلیان و فروش ابزار آن وجود دارد، معلوم نیست اینها از کی و کجا مجوز فعالیت می گیرند.
کدام نوع تنباکوی قلیان مضر است؟
تنباکوهای ساده چهار هزار ماده سمی از جمله قطران و فلزات سنگین را در ریه رسوب میدهند و مژکهای تنفسی را فلج میکنند. تنباکوهای میوهای نیز توتونهای کپک زدهای هستند که ۱۶ ماده شیمیایی به آنها اضافه میشود. این نوع تنباکو از بدترین نوع برگ توتون تهیه شده که در کارخانهها معمولاً دور ریز تولیدات آنها است ولی به واسطه مواد شیمیایی معطر و بسته بندیهای پر زرق و برق آنها را با نام تنباکوی میوهای در ایران و نام عربی معسل در کشورهای عربی بفروش میرسانند.
گاهی تنباکوهایی که ارزش آنها با پِهِن برابری می کند را با اسانس های شیمیایی پرتقال، کیوی و سیب به خورد مردم و به خصوص جوانان می دهند.
کشیدن قلیان حجم تنفسی بدن را کاهش داده و مواد سمی ناشی از نوع توتون و تنباکوی آن، سلامت افراد را با خطر روبرو می کند. رواج استفاده از اسانس در ترکیب تنباکوها سبب نگرانی بسیار زیاد است؛ این ترکیب به علت حرارت زیاد، موادی را وارد بدن می کند که عوارض ناگواری برای انسان به دنبال دارد.
آیا قلیان اعتیاد آور است؟
مسئله مهم دیگر اعتیاد آور بودن این مواد است به طوری که سیگار و قلیان به مراتب بیش از مورفین اعتیاد آور هستند و وابستگی ایجاد میکنند. بله قلیان اعتیادآور است و کشیدن یک یا دو بار آن در روز، فرد استفاده کننده را دچار اعتیاد می کند، در حالی که تصور غلط جامعه این است که دود حاصل از تنباکوی آن از آب رد می شود و مواد سمی آن از بین می رود.
آیا آب قلیان سم آنرا میگیرد؟
متاسفانه استعمال قلیان در میان دختران و پسران جوان افزایش یافته است. این افزایش سرسام آور دیگر مختص قهوه خانهها نیست و در جمعهای خانوادگی و فامیلی نیز شاهد این امر هستیم، چرا که به اشتباه تصور میشود که چون دود آن از آب میگذرد ضرر ندارد و میزان سموم مواد بیماری زای آن کم میشود که تصور کاملاً غلطی است. همچنین شلنگ قلیان بدلیل تاریکی، گرما و رطوبت مجرای عبور دود از آن ، زیستگاه بیش از ۴۰۰۰ نوع باکتری است.
طرز تهیه تنباکوهای میوه ای برای قلیان
قلیان بهتر از سیگار نیست
بسیاری از جوانان فکر می کنند که اگر دود قلیان را فرو ندهند، کشیدنش هیچ خطری ندارد، واین تصوری کاملاً غلط است که اگر دودش وارد ریه نشود و فقط از راه دهان خارج شود، آسیبی به ریهها نمی رساند، چون دود از طریق مخاط دهان و حنجره جذب بدن گشته و آثار سوء خود را می گذارد. حتی در هوایی که دود قلیان آزاد می شود، افرادی که نمی کشند و در معرض دود قرار گرفته اند هم در طولانی مدت دچار عوارض آن خواهند شد.
مضرات قلیان و سیگار
مصرف قلیان آشکارا نشان داده است که تاثیرات مضری بر دو عضو حیاتی بدن به نام ریهها و قلب دارد. سرطان ریه، سرطان مری، بیماری انسدادی ریوی مزمن، آمفیزم، پایین بودن وزن نوزاد هنگام تولد نوزاد، افزایش حملات آسم و ذاتالریه برخی از خطرات مربوط به کشیدن قلیان هستند.
این عوارض شامل زخمهای گوارشی هستند. همچنین استعمال این وسیله دودزا باعث ریفلاکس معده (برگشت اسید معده به مری) می شود که در نتیجه ی آن فرد سوزش شدیدی در سر دل دارد و دچار تهوع می گردد. حتی بیماری ریفلاکس در بعضی موارد منجر به سرطان مری نیز می شود.
راه خلاص شدن از قلیان چیست؟
جمع آوری قلیان ها توسط دولت
روحانیون قلیان را حرام اعلام کنند
قلیان در دوران قاجار بخشی از ضرورتهای زندگی بود. اشراف و بزرگان در خانههای خود انواع آن را نگهداری میکردند که بعضی از آنها جواهرکاری شده بودند. واقعه قیام تنباکو در دوران قاجار و در نتیجه فتوایی توسط میرزا حسن شیرازی مبنی بر تحریم مصرف و فروش تنباکو رخ داد.
شاید مانند مالزی باید در ایران نیز دست به دامان روحانیون شد، که جای خالی دولت را در این زمینه پر کند. در این رابطه کمیته فتوای شورای ملی امور اسلامی کشور مالزی پس از بحث و بررسیهای فراوان در تیر ۱۳۹۲ اعلام کرد که استفاده از قلیا ن برای مسلمانان حرام است.
عبدال شوکور حسین، رییس این کمیته گفته:”پس از شنیدن نظرات متخصصان و کارشناسان وزارت بهداشت و بررسی شواهد علمی و پزشکی در داخل و خارج از کشور در خصوص مضرات قلیا ن، کمیته تصمیم گرفت تا آن را برای مسلمانان ممنوع کند. وی توضیح داد که استفاده از این وسیله تفریحی مضر است و میتواند بر روی سلامتی فرد، رشد اقتصاد ملی و همچنین شکلگیری نسلهای بعدی تاثیرات مخربی داشته باشد”.
قرار دادن جایگزین برای قلیان
از جمله سازمان مواد دارویی و غذایی آمریکا، اف دی ای، اخیرا اعلام کرد که عوارض جانبی این محصولات برای سلامتی هنوز به خوبی معلوم نیست و بنابراین رشد شدید عرضه و تقاضا در این بازار نیازمند نظارت بیشتر است.