آرتیشو
نامهای دیگر آن خارمریم، گنگر فرنگی ، ماریتیغال و Silybum marianum میباشد.
گیاه بومی مناطق مرکزی مدیترانه است ولی در حال حاضر در بیشتر نقاط معتدل دنیا کشت می شود . رومی ها در حدود ۲۰۰۰ سال پیش این گیاه را پرورش می دادند و بعنوان سبزی در سالاد استفاده می کردند .
در قرن شانزدهم در انگلستان و فرانسه برده شد و سپس در قرن نوزدهم در آمریکا کشت شد . اکنون کالیفرنیا و سواحل اقیانوس آرام مرکز کشت آن می باشد .
کلمه Artichoke از کلمه ایتالیایی Articicco مشتق شده که بمعنی میوه کاج می باشد و آرتیشو هم مانند میوه کاج است .
برای رشد احتیاج به آب و باران فراوان دارد . گیاهی است چند ساله دارای ساقه ای راست که ارتفاع آن بحدود یک متر می رسد . برگهای آن پهن و دراز مانند برگهای کاهو است که برنگ سبز تیره است . در انتهای ساقه میوه آن که بشکل میوه کاج یا سیب فلس دار است مشاهده می شود، گلبرگهای آن ضخیم و گوشتی بوده و انتهای گلبرگها ضخیم تر است که مصرف خوراکی دارد .
برای خرید آرتیشو دقت کنید که برگها باز نشده و سفت و سبز باشند . هنگامیکه برگهای آن قهوه ای است نشان دهنده کهنه بودنش می باشد .
فصل آرتیشو معمولا ماههای فروردین و اردیبهشت ( آپریل و می ) است .
ترکیبات شیمیایی آرتیشو :
برگهای خوردنی آن دارای اینولین ، اینولاز و ماده ای تلخ بنام سینارین Cynarine می باشد . سینارین خاصی زیاد کنندگی ترشحات صفرا را دارد و علت صفرا بری آرتیشو وجود این ماده در آن است .
خواص داروئی آرتیشو :
طبع آرتیشو : طبیعت آرتیشو از نظر طب سنتی ایران گرم و کمی خشک است .
قسمت مورد استفاده آرتیشو برگها و قسمت وسط آن است که بنام قلب آرتیشو معروف می باشد .
۱) کبد را تمیز و عملکرد آن را تنظیم می کند .
۲) افزایش دهنده ترشح صفرا
۳) از رسوب چربی در کبد جلوگیری می کند و برای آنهایی که کبد چرب دارند آرتیشو بسیار مفید است
۴) درمان کننده یرقان مزمن
۵) تقویت کننده بدن
۶) دفع کننده ادرار
۷) تب بر
۸) موثر در درمان رماتیسم
۹) درمان یبوست های ناشی از عدم صفرا
۱۰) موثر در درمان ورم روده
۱۱) دفع کننده سنگهای کیسه صفرا
۱۲) افزایش نیروی جنسی
۱۳) گرم کننده کلیه و مثانه
۱۴) برطرف کننده گاز و نفخ معده و روده
۱۵) هضم کننده غذا
۱۶) درمان بیماریهای کبدی
۱۷) کاهنده کلسترول خون
۱۸) لاغر کننده و مفیدبرای کم کردن وزن لاغر شدن در صورت مصرف روزانه
۱۹) رفع کننده سرگیجه
۲۰) برطرف صدای زنگ گوش با مصرف خوراکی
۲۱) تنظیم کننده قند خون
۲۲) درمان میگرن
۲۳) برطرف کننده بیماری آسم
۲۴) برطرف کننده نقرس
۲۵) تمیز کننده رگها و درمان تصلب شرائین
۲۶) برطرف کننده اگزما
۲۷) درمان کننده اکثر بیماریهای پوستی
۲۸) دفع سموم بدن
۲۹) درمان کننده زخم های ریه و روده
۳۰) جلوگیری از ریزش مو با مالیدن ضماد برگهای آرتیشو روی سر
۳۱) برطرف کننده بوی بد زیر بغل با مالیدن عصاره برگ آرتیشو به زیر
۳۲) برطرف کننده خارش بدن با مالیدن عصاره آرتیشو
۳۳) برای رفع آب آوردن بدن از جوشانده آرتیشو بمقدار سه فنجان در روز استفاده کنید .
مضرات آرتیشو :
آرتیشو چون گرم است ممکن است در بعضی از اشخاص تولید سودا کند لذا بهتر است با سرکه خورده شود. ضمنا بعضی افراد طعم آرتیشو را دوست ندارند، اینگونه اشخاص اگر بخواهند از مزایای آرتیشو استفاده کننده بهتر است تنطور قرص یا کپسول آرتیشو مصرف نمایند .
