بابا آدم Burdock
نام علمی Arctium lappa
بابا آدم که فیل گوش و آراقیطون نیز نامیده می شود گیاهی است علفی و دوساله که ارتفاع ساقه آن تا ۱/۵ متر می رسد . این گیاه بحالت وحشی در دشت ها و نواحی معتدل و مرطوب و سایه در اروپا و آسیا می روید . ساقه آن که شبیه پوست مار است پوشیده از کرکهای خشن و زبر می باشد . برگهای آن بسیار بزرگ و پهن بحالت افتاده بر روی ساقه قرار دارد .
رنگ برگها در قسمت چسبیده به ساقه سبز کم رنگ و هر چه بطرف انتهای برگ نزدیک تر می شویم تیره تر می شود .
ریشه گیاه دراز ، دوکی شکل و مانند هویج بضخامت انگشت دست بوده ودارای مقدار زیادی کربنات پتاسیم و نیترات پتاسیم است . پوست ریشه بابا آدم قهوه ای ، مغز آن سفید و طعم آن کمی شیرین است ولی بوی تهوع آوری دارد .
میوه آن پس از رسیدن بصورت فندقه ای با ۳ یا ۴ سطح و برنگ زرد حنایی ظاهر می شود .
در انتهای میوه تارهای زرد رنگی وجود دارد که در موقع عبور گوسفندان و جانوران به پشم های آنها می چسبد و موجب پخش تخم این گیاه به مناطق دیگر می شود .
بابا آدم در بعضی از نقاط ایران بحالت وحشی می روید . از ریشه این گیاه استفاده طبی بعمل می آید. پس از خارج کردن ریشه بابا آدم از خاک آنرا بخوبی شسته و به قطعات کوچک سه سانتیمتری تقسیم کرده و در اثر حرارت خورشید یا در کوره های مخصوصی خشک می کنند .
ترکیبات شیمیایی بابا آدم :
ریشه بابا آدم دارای ماده ای بنام اینولین Inulin ، روغن فرار ، تانن ، رزین ، قند ، آهن ، کلسیم و ویتامین C می باشد . دانه بابا آدم دارای روغنی برنگ زرد و طعم تلخ اسید لینولئیک و اسید اولئیک است .
خواص داروئی بابا آدم :
از نظر طب قدیم ایران ریشه بابا آدم سرد و خشک است .
۱) بهترین تصفیه کننده خون از سموم
۲) برطرف کننده جوشهای صورت و کورک
۳) ادرار آور و معرق
۴) تمیز کننده سیستم لنف بدن
۵) برطرف کننده بیماریهای پوستی نظیر اگزما ، گل مژه و زخم ها
۶) از بین برنده تورم
۷) تقویت کننده بدن
۸) معالجه سرگیجه و رماتیسم با جوشانده برگهای بابا آدم
۹) برای تنظیم قند خون و معالجه بیماری قند از جوشانده برگهای بابا آدم بمقدار سه فنجان در روز استفاده کنید
۱۰) برای معالجه سرخک ، برگهای بابا آدم را با کمی شکر بجوشانید و به مریض بدهید .
۱۱) جوشانده تخم بابا آدم ضد عفونی کننده است .
۱۲) ضد کرم معده و روده با مصرف تخم آن
۱۳) درمان ناراحتی های ریوی و گلو درد با جوشانده تخم بابا آدم
۱۴) معالجه کننده ذات الریه
۱۵) برطرف کردن سرمخوردگی با مصرف ریشه بابا آدم
۱۶) تب حاصل از بیماری مخملک را برطرف می کند.
۱۷) در معالجه یبوست موثر است .
۱۸) ضد سم در نیش زدن جانوران سمی
۱۹) معالجه کچلی با مالیدن دم کرده برگ بابا آدم روی پوست سر
۲۰) معالجه کننده زخم ها و التیام جراحات ، جوشانده برگ بابا آدم را با مقدار مساوی روغن زیتون مخلوط کرده و روی زخم ها و جراحات بمالید .
۲۱) علاج کم خونی و رنگ پریدگی با ریشه بابا آدم ، به علت وجود مقدار زیاد آهن در آن
۲۲) معالجه کننده رماتیسم و آرتروز
۲۳) برطرف کننده نقرس
۲۴) معالجه بیماریهای عفونی
۲۵) تسکین دهنده درد سیاتیک
۲۶) برطرف کننده کمر درد
۲۷) درمان آب آوردن بدن
۲۸) تسریع در هضم غذا
۲۹) رفع کننده ورم کلیه
۳۰) ترک عادت شیرینی خوری : آنهائیکه میل زیادی بخوردن شیرینی و شکر دارند اگر صبح ناشتا از دم کرده این گیاه بنوشید بزودی این عادت رفع خواهد شد .
۳۱) ترک عادت قهوه خوری : کسانیکه میخواهند قهوه را ترک کنند می توانند ریشه بابا آدم را با مقدر این مخلوط را حتی می توان از فروشگاههای گیاهان دارویی و یا برخی از داروخانه ها ابتیاع کرد.
۳۲) برطرف کننده کهیر
۳۳) کورک و یا اگزما :ریشه بابا آدم را له کرده و یا بجوشانید و آنرا روی کورک و یا اگزما بمالید تا آنرا برطرف کند .
۳۴) جلوگیری از ریزش مو و تقویت آن : جوشانده غلیظ ریشه بابا آدم را به سر مالید .
۳۵) برطرف کننده سوزش و درد گزیدگی زنبور یا حشرات : برگ بابا آدم را له کرده و به محل گزیدگی بمالید .
در صورت پیدا نکردن ، گیاه بابا آدم می توانید تنطور آنرا از فروشگاههای گیاهان دارویی و یا برخی از داروخانه ها خریداری کنید . مقدار مصرف تنطور آن ۱۰-۲۰ قطره و سه بار در روز است
طرز استفاده بابا آدم :
دم کرده ریشه بابا آدم : مقدار ۵۰ گرم ریشه بابا آدم را در یک لیتر آب جوش ریخته و بمدت ۲۰ دقیقه دم کنید .
جوشانده ریشه بابا آدم : مقدار ۸۰ گرم ریشه بابا آدم را در یک لیتر آب جوش ریخته و بگذارید بمدت ۱۰ دقیقه بآرامی بجوشد .
تنطور بابا آدم : این تنطور را می توان از فروشگاههای گیاهان دارویی و یا برخی از داروخانه ها Store خریدری کنید .
دم کرده ریشه بابا آدم و شیرین بیان : 30 گرم ریشه بابا آدم را با مقدار مساوی آن شیرین بیان در یک لیتر آب جوش ریخته و بمدت نیم ساعت دم کنید . این دم کرده تصفیه کننده خون است . برای این منظور از این دم کرده بمقدار سه فنجان در روز بنوشید .
مضرات بابا آدم :
مضرات خاصی گفته نشده است .