توس (غان) White Birch
نام علمی Betula alba
توس یا غان درختی بسیار زیبا است که ارتفاع آن تا ۳۰ متر می رسد . عمر آن دراز و حدود ۱۰۰ سال است . این درخت بومی در قسمت های بالای نیم کره شمالی (اروپا ، آمریکای شمالی ) وجود دارد . در ایران این درخت بصورت خودرو در جنگل های چالوس می روید .
برگ های درخت غان بشکل لوزی ، نوک تیز و دندانه دار است . میوه آن بصورت شاتوت دراز می باشد که نر آن در پائیز و ماده آن در بهار ظاهر می شود . پوست تنه این درخت سفید رنگ بوده که در سن بیست سالگی بصورت نوارهایی شبیه کاغذ از آن جدا می شود .
برگ و پوست تنه و شیره این درخت مصرف طبی دارد .
ترکیبات شیمیایی توس :
پوست و برگ درخت غان دارای یک ماده شیمیایی بنام بتولین Betulin به مقدار حدود ۱۴% می باشد .
مزاج توس :
برگ و پوست درخت غان از نظر طب قدیم ایران سرد و خشک است .
خواص داروئی توس :
الف : خواص آب یا شیره درخت غان
۱- برای از بین بردن لکه های پوستی و بیماریهای پوستی بصورت کمپرس
۲- ازبین برنده ناراحتی های مثانه و ورم آن
۳- بهترین داروی نقرس
ب : خواص برگ و پوست درخت غان
۲- تب بر
۳- عرق آور
۴- داروی مفیدی برای گریپ و سرماخوردگی
۵- تقویت کننده دستگاه هاضمه و مفید برای هضم غذا
۶- برطرف کننده سرگیجه و سردرد
۷- شست و شوی زخم ها با جوشانده آن
۸- برطرف کنده اگزما ؛ برای این کار جوشانده پوست و یا برگ درخت توس را روی زخم ها بمالید
۹- رفع کننده دردهای رماتیسم و نقرس
۱۰- درمان عرق کف پا ؛ این افراد باید هر روز پاها را در جوشانده برگ و پوست درخت توس قرار دهند
طرز استفاده از گیاه توس :
شیره یا آب درخت غان : مصرف درمانی زیادی دارد و طبق نظر اطبای قدیم برای اکثر امراض مفید است .
جوشانده برگ درخت توس : مقدار ۲۰۰ گرم برگ و جوانه درخت را در یک لیتر آب جوش ریخته و بگذارید آرام بجوشد تا حجم آن به نصف تقلیل یابد . مقدار مصرف این جوشانده یک فنجان و نیم ساعت قبل از هر غذا است
دم کرده غان : مقدار ۵۰ گرم برگ و جوانه درخت را در یک لیتر آب جوش ریخته و بمدت نیم ساعت دم کنید . مقدر مصرف این دم کرده هم مانند جوشانده سه فنجان در روز است .
مضرات غان :
مضرات خاصی برای آن بیان نشده است .