برنج RICE
نام علمی Oryza
گیاهی است یک ساله که ارتفاع آن تا ۱/۵ متر میرسد و در مناطق گرم و مرطوب و پر آب می روید . ساقه آن راست و برگهای آن بزرگ و نوک تیز است . هر سنبلک برنج دارای دنباله کوتاه و یک گل دارد . میوه آن بشکل خوشه ای متشکل از سنبلک ها در انتهای ساقه قرار دارد و یک دانه برنج در آن است که شلتوک می نامند . از غلات مهم است و تقریبا غذای اصلی نصف مردم کره زمین می باشد و منشا برنج از آسیا است و در حدود ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد در هند و چین زراعت می شده است . بعد از آسیا به ژاپن ، سیلان و دیگر نقاط استوایی کره زمین راه یافت و در قرن هفتم میلادی مصریان نیز شروع به کشت آن کردند .
انواع برنج
این گیاه انواع مختلف دارد و تا حدود ۱۵۰ نوع مختلف تخمین می زنند . نمونه های مرغوب آن در شمال و جنوب ایران و نواحی گرمسیر فارس و اصفهان کاشته می شود .
بطور کلی دو نوع بر نج وجود دارد :
نوعی که دانه آن دراز و کشیده و باریک است که بنام برنج صدری معروف است و دیگری که دانه آن ریز و گرد می باشد و بنام برنج چینی یا ژاپنی شهرت دارد .
نوعی که ایرانیان و مردم بیشتر کشورها مصرف می کنند شلتوک گفته میشود و پوسته خارجی آن گرفته شده است . رنگ اصلی آن وقتی که در پوسته است قهوه ای است و بنام برنج قهوه ای Brown Rice نامیده می شود .
کدام برنج بهتر است، سفید یا قهوه ای
برای بدست آوردن برنج سفید ،دانه های آن را در دستگاههای مخصوصی می ریزند و این دستگاهها پوسته خارجی را از آن جدا کرده و سپس با اصطکاک دادن دانه های بدون پوسته با یکدیگر غشای خارجی آن نیز از بین می رود و بر نج برنگ سفید و شفاف بدست می آید که عاری از ویتامین ب ۱ است و اشخاصی که منحصرا از این نوع غله تغذیه می کنند و غذای دیگری مصرف نمی کنند به بیماری بری بری Beri-Beri دچار می شوند .
بنابراین برای استفاده از تمام ویتامین ها و مواد معدنی بهتر است که از برنج قهوه ای که غشاء خارجی آن گرفته نشده است استفاده کرد ولی البته باید توجه داشت که هضم برنج قهوه ای کمی مشکل تر از هضم برنج سفید می باشد .
یکی دیگر از انواع بر نج نوع وحشی آن است که سیاه رنگ و باریک تر و دراز تر از نوع صدری است . این نوع هم دارای مواد معدنی و ویتامین های بی شمار است ولی البته هضم آن کمی مشکل است و بهتر است که مخلوط با نوع سفید بکار برده شود .
ترکیبات شیمیایی برنج :
ماده ای بنام اوریدین Oridine در آن وجود دارد که خاصیت ضد التهاب عصبی را داراست . از لحاظ مواد غذایی بسیار غنی است . البته همانطور که گفته شد هنگامیکه پوسته قهوه ای آنرا می گیرند مقداری از ویتامین های خود را از دست می دهد .
همانطور که در تحقیقات دیده شده است مقدار ویتامین B1 در برنج سفید شده یک ششم و ویتامین B2 نصف و ویتامین B3 بمقدار یک سوم برنج قهو ه ای میباشد و مواد معدنی آن بمقدار بسیار زیادی کاهش می یابد .
پوست و یا شلتوک آن که در مراحل کوبیدن از آن جدا می شود سبوس برنج Rice Bran نامیده می شود که آنهم منبع ویتامین ها و مواد معدنی است .
طبع و مزاج برنج :
از نظر طب سنتی ، معتدل و خشک است البته بستگی دارد که آنرا چگونه درست کنید. برنج آبکش شده سرد است و آب آن گرم در حالیکه برنج کته شده گرم است .
این غله دارای ماده ای بنام Amidon می باشد ولی از نظر اینکه ماده گلوتن آن کم است یعنی کاملا بهم نمی چسبد، نان درست کردن از آن کمی مشکل است . در خاور دور از آن نوعی الکل درست می کنند که بنام ” ساکه ” معروف است. سمیت آن از الکل معمولی کمتر است و بمصرف دارویی می رسد .
خواص دارویی برنج :
غیر از اینکه یک غذای سهل الهضم است بسیار مقوی است و ضمنا خواص درمانی بسیاری را داراست که به تعدای از آن اشاره می شود .
۱- خاصیت ضد التهاب عصبی در نوع قهو ه ای
۲- کاهنده تحریکات معده و روده
۳- از جوانه برنج نوعی مالت تهیه می شود که بعنوان مقوی معده بکار می رود .
۴- اگر در آب پخته شود، آن آب درمان کننده اسهال و اسهال خونی است .آب برنج را می توان به اطفال شیرخوار نیز داد .
۵- برای شست و شوی زخم ها می توان از آب برنج استفاده کرد .
۶- آب برنج درمان کننده ورم های روده ای و استفراغهای خونی
۷- دم کرده ریشه و ساقه های زیر زمینی آن برای زیاد شدن ترشحات ادرار مصرف می شود .
۸- برای درمان تب ، بدن و سر را با آرد بر نج کمپرس کنید .
۹- خواب آور
۱۰- برطرف کننده تشنگی
۱۱- چاق کننده؛ با زیاده روی در خوردن آن .
۱۲- درمان نازایی؛ با افزایش تولید اسپرم
۱۳- مخلوط آن با شیر و شکر بسیار مقوی است و نیروی جنسی را تقویت می کند .
۱۴- ضد استفراغ؛ برای برطرف کردن دل بهم خوردگی و استفراغ آن را با دوغ تازه بخورید .
۱۵- اگر بر نج سفید را در آب خیس کنید آب آن برای درمان اسهال و قطع قاعدگی مفید است .
۱۶- با آب جوشانده آن پس از آبکش، جواهرات خود را بشوئید تا جلا پیدا کنند.
۱۷- ضد التهاب پوست ، آرد بر نج را با نشاسته یا پودر تالک مخلوط کرده به پوست بمالید .
۱۸- ضد فشار خون؛ دانشمندان ثابت کرده اند که خوردن آن برای درمان فشار خون بسیار مفید است .
یکی از اطباء آمریکایی رژیم بر نج را برای درمان فشار خون توصیه می کند.
او به بیماران تائید می کند که آن را بدون نمک همراه با میوه های مختلف بخورند .
دانشمندان نمی دانند که در آن چه ماده ای وجود دارد که باعث پائین رفتن فشار خون می شود .
۱۹- متعادل کننده قند خون
۲۰- کمک به درمان اختلالات کلیوی
۲۱- رژیم آن برای مبتلایان به بیماری پسوریازیس Psorasis نیز بسیار مفید است .
مضرات برنج :
بجز یبوست که در مناطق کویری با مصرف زیاد و مداوم آن اتفاق میافتد و در بخش درمان یبوست در طب سنتی بیان کردیم، ضرر خاصی برای آن بیان نشده است .