مشکلات سفره امروز خانواده های ایرانی
دراین بخش به مشکلات سفره امروز خانواده های ایرانی می پردازیم تا با نقاط ضعف،نواقص و مشکلات آن اشنا شده در زفع آنها بکوشیم. در زیر در مورد هر کدام از غذاها و عوامل سفره و عادتهای غلط غذایی معمول در ایران بحث خواهیم کرد.
۱- زرشک پلو با مرغ و سبزی پلو با ماهی
از غذاهای بسیار سرد هستند که بلغم زا و سودازا هستند و به مرور زمان به علت تولید اخلاط نابجا و مضر در بدن سبب غلظت خون خواهند گردید.
ماهی، مرغ، برنج، زرشک، رب، سالاد، ماست، ابلیمو، سیب زمینی، باقلا، و روغن نباتی، همگی سرد و بلغم زا هستند که چنین غذاهایی کمتر مصرف می شوند و همراه آن ها حتماً باید ادویه ی گرم و گرمی ها نظیر فلفل سیاه، کنجد، عسل، سیاه دانه، زنجبیل، و اویشن مصرف شود.
۲- عدسی ، نخود ، لوبیا
غذایی سودازاست و غلظت خون ایجاد می کند، درحالیکه نخود صفرا زا و خون ساز است. در طب سنتی لوبیا جایگاه چندانی در تغذیه ندارد و در عوض نخود بسیار مورد تأکید است و حکما سم زدایی از بدن، افزایش توان جنسی، افزایش حافظه، تقویت قلب، خون سازی، استخوان سازی، جلوگیری از سفیدی موها، و ده ها خاصیت دیگر را برای نخود قائل می باشند. نخود حرارت غریزی (نیروی حیاتی و انرژی ذاتی ) را افزایش می دهد و جوانی را پایدار می کند. به همین دلیل در تغذیه ی سنتی ایرانیان نخود جایگاه ویژه ایی داشته و نخودآب، اب گوشت، و انواع خورشت ها، و آش ها مکرر استفاده می شده است، درحالکه امروزه بر عکس شده و مصرف لوبیا روز به روز بیشتر و گسترده تر و مصرف نخود روز به روز محدود تر و کمتر می شود.
۳- حذف سبزی
حذف سبزی و جایگزینی انواع سالادها نیز صحیح نیست. طبق توصیه ی اهل بیت (ع) سبزی ارایش و زینت و برکت سفره است. طبع سبزی ها عمومأ گرم است و هضم غذا را بهتر می کند. سبزی دارای فیبر بوده که مانع یبوست است و مواد معدنی سرشار و ویتامین های متنوعی دارد. سالادهای مرسوم (نظیر خیار، گوجه، کاهو و. . . ) بلغم زا هستند و بر خلاف تفکر مرسوم هضم غذا را مختل، نفخ ایجاد کرده و اخلاط مضر در بدن تولید خواهند کرد. خصوصأ که روی سالادها سس مایونز (ماده ای بسیار سمی و مضر که در جای خود به ان اشاره می کنیم ) هم اضافه می شود.
۴- خوردن ماست همراه غذا
خوردن ماست همراه با گوشت وغذای گوشتی بسیار مضر است و طبق گفته ی حکما خلط خام و بلغم فراوان تولید خواهد کرد. یکی از مهم ترین علل بیماری ویتیلیگو (برص و لک و پیس) از نظر طب قدیم مصرف ماست همراه با گوشت ذکر شده است.
۵- مصرف پنیر به تنهایی
مصرف پنیر به تنهایی بلغم زا و مضر است بهتر است پنیر شبها و همراه گردو مصرف شود. پنیر را می توان به همراه زیره ی سیاه و سیاه دانه هم مصرف کرد. نان و پنیر خوردن به تنهایی در صبحانه بلغم زاست و فرد را دچار رخوت و سستی، بی حالی، و خواب الودگی، کندی در یادگیری و کاهش تمرکز ذهن خواهد کرد (قابل توجه دانش آموزان و دانش جویانی که صبحانه نان و پنیر میل کرده و در ساعات ۱۰-۱۲ صبح سر کلاس دچار چرت و خواب الودگی می شوند. )
۶-مصرف لبنیات به تنهایی
لبنیات خالی مضر است. پنیر با گردو یا سیاه دانه یا زیره، شیر با گلاب یا عسل یا هل یا دارچین، ماست با سیاه دانه یا شیره ی انگور یا نعناع و گل سرخ و بالاخره کره با عسل باید میل شود.
۷- سرکه
حذف سرکه از سبد غذایی خانواده ی ایرانی یکی از بزرکترین ظلم هایی است که متاسفانه توسط گروهی از پزشکان دامن زده می شود. تحت این عنوان که سرکه برای اعصاب مضر است و سبب زخم و ورم معده می شود !
رسول خدا(ص) می فرمایند :در خانه ای که سرکه باشد فقر یافت نمی شود. سرکه جزء ثابت خوراک سفره ی امام علی بن ابی طالب (ع) بوده است طبق تحقیقات طب نوین، سرکه در کاهش کلسترول، چربی خون، وقندخون نقش بسزایی دارد. سرکه سبب وازودیلاتاسیون عروق و بهتر شدن جریان خون در رگ های بدن می شود. سرکه به هضم غذا کمک می کند و بر طرف کننده ی صفراست. سرکه ضد عفونی کننده غذا و از بین برنده رسوبات و املاح مضر آن می باشد.
طبیعت سرکه سرد است و اگر افراد سوداوی و بلغمی مزاج در مصرف آن به تنهایی زیاده روی کند، سبب ضعف اعصاب، بیحالی، و افت فشار خون می شود و ممکن است مضراتی داشته باشد. بهتر است این افراد سرکه را با عسل یا شیره (سکنجبین و سرکه شیره) مخلوط کرده و میل کنند که ترکیبی اصلاح شده است و دیگر عوارض سرکه را نخواهد اشت.
ترشی ها جایگزین های خوبی برای سرکه هستند. زکریای رازی در رساله ی “سکنجبینه”بیش از یک هزار نوع سرکه و سکنجبین معرفی کرده که هر کدام فرمول ساخت ویژه ای داشته و موارد مصرف و کاربرد های در مانی هر کدام را به طور مفصل تشریح نموده است.
۸- اهمیت وعده های غذا
وعده ی غذای ظهر یا همان ناهار از نظر طب سنتی و طب اسلامی سودازا و مضر است و سبب غلظت خون می شود. در طب اسلامی توصیه به دو وعده غذا خوردن در شبانه روز شده است یکی صبح و دیگری عصر و غروب یا ابتدای شب، (در تابستان ها غذای ظهر ضرر بیشتری نسبت به زمستان دارد)
فرمول دیگر وعده های غذا خوردن طبق دستور امام رضا(ع) این است که می فرمایند: روز اول صبحانه و شام و روز بعد، سه وعده غذا میل شود.
۹- تنوع اقلام در یک وعده غذا
تنوع خواری و مصرف اقلام متعدد و متنوع در یک وعده غذایی کاری غلط است و از نظر طب اسلامی مضر می باشد و سبب به هم خوردن تنظیم دستگاه گوارش می شود. زمانی که تنوع اقلام یک وعده ی غذا از دو سه مورد فراتر می رود. سیستم اخلاطی و آنزیم های دستگاه هاضمه دچار سردرگمی و اختلال گردیده و هضم غذا ناقص خواهد شد. یکی از رموز “طول عمر” از نظر طب سنتی، ساده غذا خوردن و تنوع کم اقلام غذاهای سر سفره، ذکر شده است.
۱۰- ریزه خواری
ریزه خواری و جزء خواری نیز در طب سنتی، برای دستگاه گوارش مضر محسوب می شود. وعده های متعدد اما کوچک غذا خوردن ( به ویژ ه اگر اقلامی نظیر پفک، و چیپس، و کیک و. . . ) باشد سبب استهلاک بیشتر دستگاه گوارش و طول عمر کمتر می گردد (متاسفانه تنوع خواری و ریزه خواری در طب جدید نه تنها مضر معرفی نشده است بلکه مفید شمرده شده است ! ) مثالساده ای می زنیم:شما اگر در یک روز اتومبیل خود را یک بار روشن کنید و صد کیلومتر رانندگی کنید، به مراتب استهلاک کمتری خواهد داشت تا ان را بارها روشن کرده ولی هر بار صد متر و پنجاه متر رانندگی کنید.
۱۱- آجیل ها
انواع آجیل برای کاهش چربی خون و غلظت خون سلامت کبد و قلب و افزایش کارکرد مغز بینهایت مفید و لازم می باشند. طبق تحقیقات محققین آمریکایی بهترین آجیل ها به ترتیب بادام درختی، گردو، و فندق است(درست منطبق بر دیدگاه حکمای طب سنتی ایران ) مصرف روزانه ی یک مشت اجیل بین پنج تا پانزده سال به طول عمر شما می افزاید. در سنت ایرانیان مصرف آجیل فراوان بوده و در مهمانی ها و شب نشینی ها، اجیل بسیار مرسوم بوده است. ) مصرف روزانه ۷-۲۱ عدد بادام، (البته مغز نشده به طوری که خودمان ان را بشکنیم. زیرا گردو و بادام بعد از جدا شدن از پوسته ی خود پس از چند روز، درصد قابل توجهی از خواص خود را از دست می دهند. )جهت پاک سازی کبد، تقویت استخوان، رشد قد اطفال، وافزایش هوش و حافظه توصیه می گردد. اجیل ها به غلط، برای کبد مضر معرفی شده اند که به هیچ عنوان این طور نیست و فقط در طبایع صفراوی مزاج مصرف ان باید محدودتر باشد. (تفت دادن و بو دادن اجیل ها خاصیت ان ها را کمتر می کند. )
۱۲- ادویه جات
باور غلط و مصطلح دیگری که باز از سوی برخی پزشکان ما تقویت می شود، مضر بودن ادویه برای کبد است. طبیعت ادویه گرم و خشک است و تنها مورد احتیاط ان در طبایع صفراوی که خودشان گرم و خشک هستند و نیز افرادی که کبد گرم دارند می باشد. مصرف ادویه همراه غذاها در طبایع سرد عامل فعال شدن کبد و کارکرد منظم دستگاه گوارش خواهد بود. ادویه سبب تعدیل بلغم اضافی معده و رطوبت های نابجای دستگاه گوارش شده و با مصرف بلند مدت و مداوم آنها، بلغم و سودای نابجای بدن نیز کاهش یافته که در تخفیف و درمان بیماری بلغمی و سوداوی نظیر آرتروز، درد مفاصل، نفخ معده، کاهش حافظه، صرع، شب ادراری، عفونت های زنانگی، و افسردگی، و. . . بسیار موثر است.
بالاترین مصرف زنجبیل در دنیا مربوط به کشورهای اروپایی است و امروزه ثابت شده است که زنجبیل در مهار اترواسکلروزیس (انسداد عروق ) و حل کردن لخته های خون وکاهش غلظت خون کاملا موثر است. مهم ترین علت نفخ معده، مصرف سردی ها به همراه غذا نظیر خیار، کاهو و ماست و. . . است که برای حل این موضوع، مصرف ادویه همراه با غذاهایی مثل کنجد خام و عسل، فلفل سیاه، پودر آویشن با ماست، سیاهدانه، زنجبیل، زیره ی سیاه و. . . توصیه می شود.
۱۳- مصرف میوه ها همراه غذا
مصرف هندوانه، خربزه، طالبی، و انگور به همراه غذاها موجب سوء هاضمه و تولید اخلاط فاسد در بدن می گردد . تنها میوه های که همراه غذا مجاز به مصرف است، انار و زیتون است و جالب است که بدانیم مصرف انار و زیتون به تنهایی از دید گاه حکمای طب سنتی مضر است. به طور کلی میوه ها بهتر است تنها مصرف شود.
۱۴- مصرف مصلحات همراه غذا
هر غذایی در طب سنتی دارای یک یا چند مصلح می باشد. منظور از مصلح یعنی نوعی ماده غذایی یا گیاه دارویی که مصرف ان به همراه غذای مورد نظر، در اصلاح و تعدیل عوارض جانبی احتمالی ان غذا، موثر خواهد بود و هضم غذا را بهتر خواهد نمود و خواص و فواید غذا، جذب غذا و تاثیر غذا را در بدن و ارگان های مربوطه مضاعف خواهد ساخت.
در تغذیه ی سنتی ایرانیان مصرف مصلحات به طور کامل مراعات می شده و تقریبا غذا و میوه ای یافت نمی شود که بدون مصلحات مصرف شود. مثلا کاهو با سکنجبین، خیار با نعناع یا گل سرخ، ماست با شیره، برنج با زیره ی سیاه، دوغ با کاکوتی یا اویشن، چای با ابلیمو، تخم مرغ با دارچین، ارده با شیره ی انگور، عدسی با گلپر، آش جو با فلفل سیاه، آبگوشت و پیاز، کباب با سماغ، ماهی با گردو یا فلفل سیاه، سیر یا خرما و. . . مصرف میشده است. امروزه تقریبا مصرف این مصلحات با غذاها کنار گذاشته شده است که این خود سبب کاهش کم و کیف و جذب و هضم غذا خواهد شد. فهرست مصلحات غذا ها را در همین لینک مشاهده بفرمایید لیست مصلحات غذاها
۱۵-هله هوله ها ، اقلام وارداتی غرب
اکثر اقلام و غذاهای وارداتی غرب مانند : ماکارونی، پیتزا، پفک، سوسیس، کالباس، همبرگر، نان فانتزی، شکلات ها، بیسکویت ها، و چیپس و. . . یبوست زا هستند. یبوست در طب سنتی بسیار هائز اهمیت است و یکی از اصلی ترین دلایل پیدایش و شدت یافتن بیماری هاست. تا آ ن جا که به عنوان ام الا مراض ( مادر بیماری ها ) شناخته شده است. نان های بدون سبوس و برنج دو عامل مهم تشدید یبوست است. غذا هرچه خشک تر باشد یبوست زا تر است. به همین دلیل در طب سنتی اغلب غذا ها به شکل آبدار و آبکی، آش، خورشت، حلیم و فرنی، و آبگوشت طراحی شده است که همگی ضد یبوست هستند.
۱۶- معضل سالاد الویه
سالاد الویه نیز جزو غذاهای بسیار سرد و بلغم زا می باشد. و لذا باید با ادویه گرم نظیر فلفل سیاه و آویشن مصرف شود. به دلیل وجود مواد شیمیایی سرطان زا در سس مایونز که نتیجه ترکیب سرکه و سفیده تخم مرغ می باشد، بهتر است هنگام تهیه ی سالاد الویه از سس کم تری استفاده شود.
