حجامت پشت گوش ، درمانی قاطع و موثر برای زردی نوزاد
از روشهای درمانی سنتی که آقای دکتر فرهاد عبداله زاده تجربه فراوانی در آن دارند و در مطب شخصبشان در شهر مقدس قم انجام میدهند، حجامت زردی نوزاد است که با روش اختصاصی خودشان انجام میشود . همچنین آقای دکتر عبداله زاده معتقدند اجرای حجامت زردی نوزادان پسر همزمان با انجام خنته آنها باعث میشود سرعت درمان زردی نوزاد بیشتر شده و طول درمان کوتاه گردد.
متأسّفانه بسیاری از خانواده ها با شنیدن کلمه حجامت پشت گوش نوزاد دچار نگرانی می شوند تا جایی که اغلب مجبور می شویم به جای این کلمه از عبارت«خراش دادن و یا چند قطره خون گرفتن» استفاده کنیم؛ امّا مطمئن باشید که حجامت زردی نوزاد کاری است بسیار ساده؛ حتّی بسیار ساده تر از یک بار خونگیری از نوزاد که در آزمایشگاه و بیمارستان برای اقدامات تشخیصی و درمانی انجام میگیرد.
حجامت زردی نوزاد چگونه انجام میشود
حجامت زردی نوزاد از بهترین ، سریع ترین و موثّرترین روش های درمانی زردی فیزیولوژیک نوزادان است که به طور معمول، هیچ گونه عارضه ای در پی ندارد. حجامت زردی نوزاد به این صورت انجام می شود که بر روی لبه بیرونی لاله گوش و نیز پوست پشت گوش نوزاد، خراشهای ظریفی وارد می شود. علاوه بر آن همچنین ایجاد یکی دو خراش ظریف هم در منطقه حجامت عام(بین دو کتف) نوزاد می تواند حجامت زردی نوزاد را قوی تر کند.
تذکّر: در حجامت لاله گوش برای درمان زردی نوزاد هیچ لیوانی استفاده نمیشود و نباید اقدام به بادکش گذاری و ساکشن کرد.
برای اطمینان بیشتر به این نکات توجّه کنید:
۱- در حجامت زردی نوزاد که با تیغ زدن پشت گوش انجام میشود کل خون خارج شده از لاله گوش نوزاد بیش از چند قطره نیست – یعنی در واقع بسیار کمتر از یک بار خونگیری برای اقدامات تشخیصی و یا درمانی در طبّ کلاسیک – و لذا از این بابت مشکلی به وجود نمی آید.
۲- درد حجامت لاله گوش برای زردی نوزاد به علت ظرافت خراشهای ایچاد شده ، فوق العاده کم است و به هیچ وجه احتیاج به هیچ داروی بی حس کننده و یا مسکنی نیست و نوزاد پس از چند ثانیه آرام می گیرد.
۳- اگر پزشک مجرّب و مسلط به طب سنتی ، حجامت زردی نوزاد را برای فرزند شما اجرا کند و به توصیه های بعدی او توجه کنید تقریباً محال است که جای خراش ها روی پوست زیبا و ظریف او باقی بماند.
میزان بیلی روبین و بهبود رنگ پوست ، معمولاً بلافاصله پس از حجامت زردی نوزاد شروع می شود و اغلب پس از یک ساعت، نتیجه آن در آزمایش قابل مشاهده است. بسیار کم پیش می آید که پس از انجام حجامت زردی نوزاد باز هم زردی نوزاد کم نشود.
زردی از دیدگاه طبّ سنّتی
زردی از نظر طبّ سنّتی ایران، حاصل افزایش صفرا در بدن است. صفرا یکی از اخلاط چهارگانه بدن است که طبعی گرم و خشک(معادل آتش) دارد. رویکرد درمانی طبّ سنّتی در زردی نوزادان نیز بر اساس همین منطق شکل می گیرد که در ادامه به طور مبسوط توضیح داده خواهد شد.
جالب اینجاست که بر اساس این منطق، به راحتی قادر خواهید بود که مشاهدات علمی در مورد این بیماری و همپنین اثر حجامت زردی نوزاد را نیز توضیح دهید. مثلاً می دانیم که آتش، همیشه تمایل به صعود و بالاتر رفتن دارد. به همین دلیل هم می بینیم که زردی، ابتدا در قسمت های بالای بدن دیده می شود و تا هنگامی که مجبور نشود(بر اثر غلظت زیاد)، به قسمت های پایین تر سرایت نمی کند.
نکته جالب دیگر این است که زردی معمولاً در پسرها شیوع بیشتری دارد. این نکته هم قابل توجیه است؛ چرا که پسرها به نسبت دخترها مزاج گرم تر و خشک تری دارند و بنابراین بیماری های ناشی از گرمی و خشکی یعنی بیماری های صفراوی(مثل همین زردی) در آنها بیشتر دیده می شود.
آیا شیر مادر باید قطع گردد
زردی در برخی نوزادان ممکن است بر اثر استفاده از شیر مادر باشد. ۲ گروه از نوزادان هستند که با خوردن شیر مادر به زردی مبتلا می شوند. گروه اول بیشتر نوزادان مادرانی هستند که به طریق سزارین وضع حمل کرده اند و زردی به دلیل کم بودن شیر مادر و در روزهای اولیه تولد ایجاد می شود. در این حالت چنانچه تغذیه با شیر مادر استمرار داشته باشد، رفته رفته شیر مادر بیشتر و کمبود کالری نوزاد جبران می شود و همچنین حرکات روده او بهتر شده و زردی از بین می رود، در نوع دوم، زردی نوزاد معمولا از هفته دوم تولد آغاز می شود و علت آن می تواند موادی باشد که در شیر وجود داشته و باعث غیرفعال کردن آنزیم های کبدی و روده ای نوزاد می شود که سبب باز جذب می کند مواد صفراوی میشود. در واقع این مشکل به خاطر رشد ناکافی روده و کبد نوزاد رخ می دهد.
در این مورد هم پزشکان توصیه می کنند که تغذیه نوزاد با شیر مادر را ادامه دهید و چنانچه به علت شدت زردی، نیاز به تعویض خون نوزاد باشد، پزشک توصیه می کند که حداکثر ۴۸ ساعت شیر مادر را قطع و از شیر خشک یا شیر دوشیده شده برای تغذیه کودک استفاده کنید. البته پس از رفع زردی، مجددا باید تغذیه با شیر مادر را از سر گرفت.
تأثیر لامپ مهتابی سفید بر زردی نوزاد
از سال ها پیش شنیده ایم که اگر کودکی دچار زردی شد، با قرار دادن او زیر نور لامپ های فلورسنت می توان او را درمان کرد. درست است که نور درمانی یکی از راه های درمانی زردی در نوزادان محسوب می شود، ولی استفاده از نور مهتابی هیچ پایه و اساس علمی نداشته و تأثیر چندانی در درمان زردی ندارد بلکه نور فلورسنتی که به عنوان درمان این بیماری استفاده می شود، طول موج های خاصی دارد که لامپ های مهتابی این طول موج و قدرت درمانی را ندارند. استفاده از نور خورشید هم به دلیل سوزاندن پوست لطیف نوزاد توصیه نمی شود.حجامت زردی نوزاد
تأثیر درمان های سنتی بر زردی
درمان های سنتی همیشه از زمان های قدیم مورد توجه مردم کشورمان بوده است. برای درمان زردی نوزادان روش های سنتی متنوعی وجود دارد که به تجربه و از لحاظ علمی به اثبات رسیده اند.
۱- شیر خشت نوعی ماده گیاهی است که در قدیم برای درمان زردی مورد استفاده قرار می گرفت. و متاسفانه در حال حاضر بسیاری از پزشکان اعتقادی به استفاده از شیرخشت و داروهایی نظیر آن ندارند. ولی تحقیقات نشان داده که مصرف قطره خوراکی شیر خشت همراه حجامت زردی نوزاد تأثیر بسیار زیادی در بهبود نوزادان مبتلا به زردی دارد. به طوری که سرعت بهبود را به نحو چشمگیری افزایش می دهد. این داروی گیاهی یکی از درمان های مهم برای زردی به شمار می رود که چنانچه به روش بهداشتی و با تجویز پزشک مورد استفاده قرار گیرد، بسیار موثر خواهد بود و امروز جنبه درمانی آن هم به صورت علمی به اثبات رسیده است.
۲- آرد جو از جمله موادی است که می تواند در درمان زردی موثر واقع شود به این صورت که آرد جوی نرم و الک شده را روی بدن نوزاد ( به جز صورت و دور ناف ) می پاشند. این روش همراه حجامت زردی نوزاد تأثیر و سرعت درمان بیشتری خواهد داشت.
شستن بدن نوزاد با عرق کاسنی همراه آب ولرم نیز در درمان زردی موثر است.
۳- همچنین می توانید ترنجبین و آب را مخلوط کرده و پارچه ای را در آب خیس کرده و به پشت گوش و پیشانی نوزاد بمالید.حجامت زردی نوزاد
در ادامه جهت آشنایی شما با زردی طبیعی نوزادان توضیحات بیشتری در زیر آورده خواهد شد.
زردی نوزادان یک بیماری نیست ، بلکه نشانه یک روند طبیعی است که در بدن آنها انفاق می افتد و یکی از مشکلاتی است که بیش از ۷۰ درصد نوزادان در روزهای اولیه تولد با آن دست به گریبانند و به زردی فیزیولوژیک معروف است.
علت زردی نوزادان :
بیلی روبین محصول شکسته شدن گلبول های قرمز پیر و فرسوده ای است که توسّط بدن تجزیه شده اند. پس مادّه زائدی است که کبد باید آن را دفع کند. کبد، بیلی روبین را بیشتر از راه صفرا دفع می کند و به همین جهت صفرا زرد رنگ است.حالا اگر در مسیر تولید و دفع بیلی روبین اختلالی به وجود آید که منجر به افزایش میزان آن در بدن شود؛ این مقدار اضافه در پوست و مخاطات رسوب می کند و زردی بروز پیدا میکند. این مشکل در افراد بالغ اغلب می تواند نشانه ای از یک بیماری نگران کننده باشد، اما در نوزادان و در اکثر موارد حتّی نیاز به درمان خاصّی هم ندارد.
قبل از تولد نوراد و در دوران جنینی چنین مشکلی نداریم چون با ارتباطی که خون جنین از راه بند ناف با مادر دارد کبد مادر جور کبد ضعیف جنین را میکشد. اما بلافاصله پس از تولد که این ارتباط قطع میگردد بیلی روبین در خون نوزاد افزایش می یابد و خودش را بصورت زردی نشان میدهد .این زردی طبیعی در نوزادان معمولا از روز دوم پس از تولد شروع شده و حدود یک هفته بعد هم برطرف شده و پوست زرد صورت نوزاد به رنگ طبیعی برمیگردد.حجامت زردی نوزاد
علت شیوع بیشتر زردی نوزادان در نسل های اخیر
در چند نسل گذشته مادربزرگها براحتی زردی نوزادان را درمان میکردند و این همه نگرانی در مورد آن وجود نداشت . بنظر میرسد که علل زیر در افزایش بروز زردی در نسلهای اخیر نقش بسزایی داشته باشد:
۱- ضعیف شدن کبد نوزادان در نسل های اخیر.
۲- مصرف داروهای شیمیایی یا غذاها ، تنقلات و مواد غذایی حاوی مواد شیمیای مثل رنگها ، نگهدارنده ها ، طعم دهنده ها ، کودهای شیمیایی و غیره در طول دوران بارداری که ضعف کبد جنین را تشدید می کنند.
۳- اثر عوارض و استرس زایمان های سزارین بر نوزاد .
۴- عوارض واکسن هپاتیت که در بدو تولد در زایشگاه به نوزاد تلقیح می شود که در سالهای اخیر جنجال برانگیز بوده است.
۵- عوارض استرس و مشکلات شدیدی که مادر در طول بارداری تحمل کرده است.
۶- زندگی ماشینی و عوارض آن
علائم زردی در نوزادان شامل :
چگونه متوجه زردی نوزاد شویم ؟ زردی در نوزادان از همان روزهای اولیه تولد آغاز می شود . اغلب پوست بالاترین قسمت بدن نوزاد یعنی صورت و مشخّصاً چشم ها را درگیر کرده و هر چه شدّت آن بیشتر شود به سوی بخشهای پایینی و محیطی پیش میرود ؛ به عبارت دیگر پس از چشم و صورت، قفسه سینه و شکم و سپس دستها و پاها را درگیر میکند ؛ به نحوی که کف دستها و پاها آخرین مناطق زرد شده میباشند . سیر پس رفت و درمان هم برعکس است و زردی ابتدا از دستها و پاها و آخر از صورت و چشمها محو میگردد.حجامت زردی نوزاد
زردی در نوزادان گاهی باعث خستگی مفرط و سوءتغذیه می شود. اگر نوزادی در ۲۴ ساعت اول پس از تولد مشکوک به زردی باشد، باید میزان بیلی روبین خونش اندازه گیری شود و بهتر است طی ۵ روز اول تولد، تحت نظر قرار گیرد تا ابتلای او به زردی رد شود.
بررسی زردی نوزادان
در بررسی زردی نوزادان باید به نکات زیر توجه داشت :
۱- زردی اگر محدود به صورت و چشم ها باشد، معمولاً جای نگرانی ندارد و در حدّ خفیف است. این نکته در مورد درمان هم حائز اهمّیت است؛ یعنی اگر زردی بدن نوزاد برطرف شد و تنها مخاط چشم کمی زرد بود می توان اطمینان داشت که این زردی اندک ظرف چند روز خود به خود خوب می شود و این مسأله را نباید به حساب شکست درمان گذاشت.
۲- اگر زردی به قفسه سینه و شکم و یا دست و پا گسترش پیدا کرد؛ باید با دقّت، حسّاسیت و سرعت بیشتری نسبت به درمان آن اقدام کرد.
۳- بهترین نقطه برای تشخیص زردی نوزاد، سفیدی چشم اوست؛ چرا که از همه جا زودتر زرد می شود و به علّت رنگ سفید آن، به راحتی زردی را نشان می دهد. راه دیگر تشخیص آسان و سریع زردی آن است که در یک اتاق با روشنایی مناسب، فشار ملایمی را به سینه کودکتان وارد کنید؛ اگر بعد از برداشتن فشار، رنگ زرد بر روی پوست مشاهده گردد، باید به پزشک خود مراجعه کنید. (این روش برای کودکان با پوست ظریف بهتر عمل می کند؛ برای سایر کودکان چنان که گفتیم، به زردی موجود در سفیدی چشمها یا لثه ها توجه کنید.) حجامت زردی نوزاد
۴- این ارزیابی بهتر است توسّط یک فرد ثابت از اعضای خانواده انجام شود. بهتر است این فرد از کسانی نباشد که از زردی نوزاد حسابی ترسیده اند؛ چرا که این جور آدم ها معمولاً نوزاد را زردتر از آنچه که هست می بینند.
۵- ارزیابی بالینی زردی باید در نور طبیعی(نور روز و در سایه) انجام شود. نورهای مصنوعی مثل انواع لامپ ها در تشخیص زردی تداخل ایجاد می کنند.
۶- این ارزیابی بهتر است با فاصله زمانی منطقی انجام شود؛ مثلاً در یک ساعت نسبتاً ثابت از طول روز. بررسی مکرّر پوست نوزاد نه تنها کمکی به ارزیابی صحیح وضعیت بیماری وی نمی کند؛ بلکه موجب اضطراب بستگان می شود.حجامت زردی نوزاد
عوارض تاخیر درمان زردی نوزادان :
معمولاً زردی یک بیماری جدی محسوب نمی شود و طی یک تا ۲ هفته بهبود می یابد. ولی چنانچه میزان بیلی روبین بالاتر از حد بوده و بدون درمان باقی بماند، بیلی روبین وارد مغز شده و باعث وارد آمدن آسیب های جدی به مغز می شود. بررسی و درمان های اولیه و زودهنگام زردی نوزادان می تواند از بروز این عوارض جدی جلوگیری کند. از عوارض درمان نشدن زردی می توان به فلج مغزی، عقب ماندگی ذهنی، حملات صرعی، اشکال در تعادل حرکتی، ناهنجاری های دندانی و ناشنوایی اشاره کرد که دیگر قابل درمان نیستند. پس با مشاهده اولین نشانه های زردی در کودکتان بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
حجامت زردی نوزاد
نویسنده : دکتر فرهاد عبداله زاده
منابع:
روازاده
شیعه طب
