بادمجان

بادمجان Eggplant

نام علمی Solanum Melongena
این گیاه که بعربی بادنجان نامیده می شود گیاهی است یکساله و دارای ساقه نسبتا ضخیم و پوشیده از کرک .ارتفاع ساقه آن تا ۷۰ سانتیمتر می رسد . برگهای بادمجان بیضی شکل با نوک باریک و گلهای آن بنفش رنگ است . میوه این گیاه دراز و باریک و یا گرد ، برنگهای بنفش ، سیاه ، زرد و سفید دیده می شود .

این گیاه متعلق به خانواده سیب زمینی است. از زمانهای بسیار قدیم در هند کشت می شده است و از آنجا به نقاط دیگر جهان راه یافته است . چین از قرن نهم هجری شروع به کشت و زرع آن کرد . تجار انگلیسی این گیاه را در قرن هفدهم میلادی از گینه وارد انگلستان کردند و آنرا بنام ” کدوی گینه ای ” می نامیدند .

در تمام مدت سال وجود دارد و در آمریکا ، ایالات فلوریدا ، تگزاس ، لویزیانا و نیوجرسی بیشتر محصول بدمجان آمریکا را کشت می کنند .

ترکیبات شیمیایی بادمجان :

همانطور که در جدول زیر دیده می شود بادمجان دارای ویتامین های A.B.C و مواد معدنی زیادی است و در صد گرم آن مواد زیر موجود است:

انرژی                          ۳۰ کالری

آب                             ۹۲ گرم

پروتئین                      ۱/۳  گرم

چربی                        ۰/۲ گرم     

نشاسته                   ۴/۶ گرم

کلسیم                    ۱۲ میلی گرم

فسفر                      ۱۵ میلی گرم

گوگرد                      ۱۵ میلی گرم

منیزیم                   ۱۲میلی گرم

پتاسیم                 ۲۲۰میلی گرم

آهن                     ۰/۷ میلی گرم

سدیم                  ۳ میلی گرم

منگنز                   ۰/۲ میلی گرم

روی                     ۰/۳ میلی گرم

مس                    ۰/۱ میلی گرم

ید                        ۰/۰۰۲ میلی گرم

بتاکاروتن              ۰/۰۵ واحد بین المللی

ویتامین ب ۱         ۰/۰۵ میلی گرم

ویتامین ب ۲         ۰/۰۵ میلی گرم

ویتامین ب ۳         ۰/۷ میلی گرم

ویتامین ث            ۵ میلی گرم

خواص داروئی بادمجان :

از نظر طب قدیم طبعش گرم و خیلی خشک است و بر خلاف آنچه که عوام اعتقاد دارند که بی بو و خاصیت است دارای خواص زیادی است . مهمترین خاصیت آن کم کالری بودن آن است که غذای بسیار خوبی برای کسانی است که می خواهند وزن کم کنند زیرا دارای ویتامین و مواد معدنی نیز می باشد .

۱- بادمجان را حتما باید بحالت کاملا رسیده مصرف کرد زیرا خام آن طعم تلخ دارد و در آنهائیکه آسم و برونشیت دارند باعث تحریک این بیماریها می شود.

۲- نرم کننده و مدر دارد .

۳- درمان کم خونی : دارای آهن است و در رفع کم خونی داروی موثری است .

۴- برای از بین بردن ورم و التهاب می توان آن را  روی عضو ملتهب گذاشت .

۵- تخم بادمجان ایجاد یبوست می کند .

۶- کنترل خونریزی : ریشه و شاخه های خشک شده این گیاه و برگهای آن اثر بند آورنده خون را داراست و قابض بوده و همچنین می توان در آن برای درمان احتلام شبانه و انواع خونریزیها استفاده کرد.

۷- پادزهر خوبی برای مسمومیت های حاصل از خوردن قارچ سمی است .

۸- خوردن بادمجان گرفتگی رگها را باز می کند و شخص را از خطر سکته قلبی محفوظ می دارد .

۹- برطرف کننده یبوست است .

۱۰- درمان اسهال خونی : جوشانده برگها و پوست سیاه بادمجان درمان اسهال خونی است .

۱۱- درمان آسم : جوشانده ریشه بادمجان درمان بیماری آسم است.

۱۲- مقوی معده است .

۱۳- درمان عرق دست و پا : آب زرد رنگی که در موقع نمک زدن و کنار گذاشتن از آن خارج می شود برای خشک کردن عرق دست و پا بهترین دارو است و اشخاصی که دست و پایشان مرتب عرق می کند باید دست و پای خود را چند بار در روز با آن بشویند.

۱۴- درمان زگیل : اگر خاکستر آن را با سرکه خمیر کنند و به زگیل بمالند زگیل کنده خواهد شد .

۱۵- مسکن برای استخوان شکسته و ضرب خورده : بدین طریق که باید در فر گذاشته شود که نیم پز شود و سپس آب آنرا با فشار بگیرید و بعد به اندازه نصف این آب به آن شکر قهوه ای اضافه کنید آنرا هم بزنید و بنوشید

۱۶- ضد تشنج: با تحقیقاتی که جدیدا روی موشهای آزمایشگاهی انجام شده نتیجه گرفته اند که بادمجان دارای یک ماده ضد تشنج است که در درمان بیماری صرع اثر بسیار خوبی درد . بنابراین اشخاصی که تشنج دارند و یا مبتلا به این بیماری می باشند بهتر است که از بادمجان استفاده کنند.

۱۷- درمان یبوست : دم بادمجان اگر پخته و میل شود درمان کننده یبوست است.

طرز استفاده بادمجان :

بادمجان دارای آلکالوئیدی بنام سولانین Solanine می باشد که ممکن است در معده های ضعیف ایجاد آلرژی و مسمومیت کند . بنابراین برای طبخ آن باید ابتدا این ماده را از آن خارج کرد و بهترین طرز پخت آن روشی است که خانم های ایرانی درست می کنند . یعنی بادمجان را باید پوست کند و سپس ورقه ورقه نمود و لابلای آنرا نمک پاشید تا آب آن که زرد رنگ و محتوی سولانین است خارج شود ، سپس آنرا فشار داده و پخت کنند .

البته بهترین طریقه پخت بادمجان آب پز کردن و یا پختن در فر است زیرا سرخ شده آن سنگین شده و برای معده های ضعیف مناسب نیست .

مضرات بادمجان :

این میوه با همه خواصی که گفته شد نباید مورد استفاده اشخاصی که بواسیر و یا درد چشم دارند قرار گیرد زیرا بیماری آنها را تشدید می کند . اینگونه اشخاص اگر می خواهند بادمجان بخورند بهتر است آنرا با گوشت و روغن و یا سرکه بپزند و بخورند. همچنین توصیه میشود این افراد دم بادمجان را هم که به آن متصل است را نیز همراهش پخته و میل کنند.

خواص بادمجان در کلام معصوم :

در این بخش چند جدیث در بیان خواص این گیاه ملاحظه میفرمایید:

امام رضا علیه ‏السلام :

لِبَعْضِ قَهارِمَتِهِ : اِسْتَـکْثِروا لَنا مِنَ الباذَنـْجانِ، فَاِنَّهُ حارٌّ فى وَقْتِ الْبَرْدِ، بارِدٌ فى وَقْتِ الْحَرِّ، مُعْتَدِلٌ فِى الاوقاتِ کُلِّها جَیِّدٌ فى کُلِّ حالٍ؛
به یکى از پیشکاران خود : براى ما، بادمجان زیاد تهیه کنید، چرا که در هنگام سرما، گرم و در هنگام گرما، سرد است، در همه اوقات، معتدل و در هر حال، خوب است.
طب الائمه ص ۱۳۹

امام صادق علیه‌السلام :

أکثِروا مِنَ الباذَنجانِ عِندَ جِدادِ النَّخلِ ؛ فَإِنَّهُ شِفاءٌ مِن کُلِّ داءٍ ، ویَزیدُ فی بَهاءِ الوَجهِ ، ویُلَیِّنُ العُروقَ ، ویَزیدُ فی ماءِ الصُّلبِ؛
در هنگام خرماچینی ، فراوان بادنجان (بادمجان) بخورید؛ چرا که شفای هر درد است ، بر روشنیِ چهره می‌افزاید ، رگ‌ها را نرم می‌کند و آب کمر (نیروی جنسی) را افزون می‌سازد.
مکارم الأخلاق ، جلد ۱ ، صفحه ۳۹۸ ، حدیث ۱۳۵۵