ویژگیهای عمومی طب اسلامی ۳
اصول طب اسلامی-روشهای تشخیصی در طب اسلامی و سنتی
از نظر اصول طب اسلامی عمدتا سه روش برای تشخیص بیماری وجود دارد که شامل: مزاج شناسی، نبض شناسی و یررسی بول و براز (ادرار و مدفوع) می باشد که در زیر اشارهای به آنها خواهبم داشت:
۱- مزاج شناسی:
مزاج شناسی یکی از اصول طب اسلامی در تشخیص بیماریها و علمی است که بر اساس این علم هم جامعه شناسی می‌تواند سامان گیرد و هم مدیریت هم گزینش نیروها سامان می‌گیرد. (کاندیداهای ریاست جمهوری کدامشان شایستگی مزاجی رئیس جمهور برتر را دارد یا برای انتخاب قاضی، برای انتخاب پزشک یا برای انتخاب پرستار چه کسانی مناسب‌تر هستند. در همۀ این موارد مزاج شناسی بسیار کمک می‌کند)
علم مزاج شناسی در تمامی نظام اجتماعی به ما کمک می‌کند و در داخل خانواده، تغذیه اجتماعی و خانوادگی به ما کمک می‌کند و در درمان هم از یک درمان ساده آکنه تا درمان سرطان مزاج شناسی نقش دارد. زخم، کهیر، آلرژی و… چه مزاجی دارند.مزاج رفتارهای جنسی چگونه است؟ مزاج نطفه چگونه است؟ مزاج سرطان چیست؟ پس حوزۀ کار مزاج شناسی بسیار وسیع است.
اگر طبیبی مزاج شناسی بهتری بداند، طبیب بهتری است. اگز مزاج ندانیم، کاربرد گیاهان را هم نمی‌دانیم. مزاج شناسی فیزیوپاتولوژی بیماریها است. البته مزاجی که حکما گفته‌اند بسیار خلاصه است. چون احتمالاً آن قدر همه راجع به آن اطلاعات داشته‌اند که بسط دادن آن نیاز نبوده است.
۲- نبض شناسی:
یکی دیگر از اصول طب اسلامی نبض شناسی است که در شناخت مزاج هم بسیار اهمیت دارد. نباض‌ها آدم‌های تیزهوشی هستند. زبان گویای صامت بدن انسان نبض است. گاهی بیمار حرف نمی‌زند یا در حال کما است. برای شناختن بیماریش نبض حرف می‌زند.
حدود۱۱۰ نوع نبض مطرح کرده‌اند. اگر وارد حوزه وسیع نبض شویم باید در بیمارستان طب اسلامی افراد نباض داشته باشیم که در بخش تخصصی و فوق تخصصی طب اسلامی به ما کمک کنند. (مثل تکنسین بیهوشی که کنار جراح حتماً باید باشد).
دستگاه‌هایی برای نبض ساخته شده است که کارا است و می‌توان دستگاه‌های پیشرفته‌تری هم ساخت.
۳- بول و براز
بول (ادرار) را طب کلاسیک مورد توجه قرار داده است اما در طب اسلامی و سنتی بسیار مفصل‌تر است. در طب سنتی بررسی رنگ، بو،مزه، تجزیه رنگهای مختلف بول و براز بسیار مهم است. البته طب اسلامی به چهره شناسی بیشتر اهمیت می‌دهد تا بول و براز.
اصول طب اسلامی-منابع دارویی در طب اسلامی
طب اسلامی از سه منبع عمده برای تامین داروهای مورد نیازش استفاده می کند که از نظر اصول طب اسلامی شامل داروهای گیاهی، معدنی و حیوانی میباشد.در زیر نگاهی می اندازیم به این سه منبع دارویی:
داروهای گیاهی:
همه چیز دارو حساب می‌شود. از برگ چنار تا گل چنار، ترشح چنار، پوست آن و… خداوند رحمت واسعه و فراگیر دارد و بعد رحمت ویژه برای مؤمنین دارد.خداوند درمانش حتماً در دسترس است. رحمت واسعه خداوند بر رحمت ویژه‌اش پیشی گرفته است. درمان خداوند گران نیست. در دسترس است در اختیار افراد خاص نیست. هر داروی ارزشمندتر، در دسترس‌تر و فراوان‌تر است. این راه درمان است.مثلاً سیاهدانه داروی همۀ بیماریها به جز مرگ معرفی شده است. سیاهدانه داروی در دسترس و ارزان است و بسیار فراوان است. داروهای گیاهی اکثراً ویژگیهای مشترک دارند و خداوند بسته به محل زندگی افراد، داروی دردشان را در همان جا در گیاه، آب، معدن و یا حیوانات قرار داده است.کتاب های پیشنهادی در زمینه داروهای گیاهی طب اسلامی : – جلد دوم قانون بوعلی سینا که داروشناسی است و کتاب عمومی و قابل استفاده برای همه می باشد.
- مخزن الادویه عقیلی خراسانی
- قرابادین (کتاب تخصصی داروسازی) بسیار بالاتر و تخصصی تر
- داروهای گیاهی نوشته دکتر زرگر- داروهای گیاهی نوشته دکتر میر حیدر
- کتاب علمی معتبر در دنیا mediciدal health hand book of از آقای دکتر دوک کتاب مرجع داروهای معدنی است. نتیجه درمانی ندارد اما ریز آنالیز دارویی دارد.
– داروهای معدنی:
آب، خاک، سنگ، طلا، مس، آهن و هر چه در دل خاک نهفته است دارو هستند. برترین داروها آب است و کامل‌ترین داروهای معدنی آب دریا و اقیانوس است. در آب اقیانوس ۹۴ عنصر معدنی وجود دارد. برای طفلی که ضعف عمومی دارد روزانه یک قاشق آب اقیانوس تجویز می‌شود که بخورد. آب اقیانوس از آب دریاچه‌ها بهترند. آب دریاچه ارومیه ویژگیهای خاص دارد.
هر گاه بخواهیم بُرد درمانی آب اقیانوس اضافه شود، آن را با عسل مخلوط می‌کنیم. افرادی که به عمد یا اشتباه از این آب بهره‌مند هستند، آدم‌های سال‌متری هستند. مثلاً آدم‌های جنوب با این که در محل سخت زندگی دارند، اما آدم‌های مقاوم‌تری هستند.
طلا هم ارزش دارویی زیادی دارد. هر چه که از دل خاک بیرون می‌آید ارزش دارویی اش آن را ارزشمند کرده است. تماس با برخی از این داروها هم ارزشمند است. مثل تماس با طلا نقره و یاعقیق. بحث مفصل آن در کتاب کریستال درمانی آمده است.
در بخش داروهای معدنی، گلی وجود دارد که ساقه‌اش آب فرات است و خاکش، خاک تربت امام حسین (ع) است . از آن آب جرعه‌ای بنوش و از آن خاک هم پری. هر کس در طول عمرش باید یک بار برای شفا از این درمان بهره‌مند شود. آب زمزم محدودتر است و دریچه وسیع‌تر آب فرات است.
خداوند داروهایش را بسیار زیبا پراکنده ساخته است. در شمال به دلیل شدت رطوب نیاز به غذای گرم داریم. به همین دلیل همه جا گزنه وجود دارد تا رفع سردی شود. طبیعت خودش را تعدیل کرده است. در دل کویر جرقه‌ای می‌زند و گیاهی رشد می‌کند. طبیعت خیلی کامل است و سفره خداوند بسیار با سلیقه چیده شده است. مثلا خیار سرد است اما دمش گرم است. اگر از دمش خورده شود سردیمان نمی‌شود.
داروهای حیوانی:
انسان یک حیوان است و مورچه و کرم و… همه حیوان هستند. کلیه ترشحات و اجزای بدن و قسمت‌های مختلف اندامشان از پوست و گوش و مو و ادرار و مدفوعشان دارو میباشد و ارزش گذاری شده‌اند. مثلاً جگر گرگ، سم اسب، دندان اسب و… همه دارو هستند.
داروهای حیوانی بسیار وسیع و گسترده هستند. برخی داروها عمومی هستند مثل درمان زخم
به وسیله ادرار که هر چقدر فرد جوان‌تر باشد ، ادرارش ارزشمندتر است. یا مثلاً تبلور سودا در مورچه است. اگر کسی واقع نگری ندارد، به او تخم مورچه بدهید. حکما با طبیعت بسیار آشنا بوده اند و از همه اجزای موجود در طبیعت استفاده می کرده اند و ما بر حسب نیازمان باید از داروهای اساسی و اصلی استفاده کنیم. عسل، آب، خرما، انجیر، انگور، بادام و.. را اگر به خوبی بشناسیم بسیاری از بیماریها را می‌توانیم درمان کنیم.
اصول طب اسلامی-جهت گیری های درمانی در طب اسلامی
از نظر اصول طب اسلامی هرگاه وارد حوزه درمان می شویم، باید یک سری جهت گیری ها را به خاطر داشته باشیم که شامل تطهیرهای پنج گانه ی جسمی، جنسی، معده ای، خونی و روانی می باشد که در زیر به شرج آنها می پردازیم:
تطهیرهای پنج گانه
ما جهت گیری کلانی در درمان داریم که هم پیشگیرانه است و هم درمانی اسم اینها تطهیر است. چرا که اصل زیست بر اساس تعادل است و هر گاه ماده و یا خلطی یا آلودگی روانی اضافه شود موجب بیماری می‌شود. پس درمان همان تطهیر است. چه تعدیل آن و چه پیشگیری از آن که شامل تطهیرهای جسمی، جنسی، معده ای، خونی، روانی است که در زیر به آنها می پردازیم.
۱- تطهیر جسمی
از شستشوی جسم شروع می شد تا ازالۀ موهای زائد. اندایش روغن های مناسب در هر فصل و متناسب با مزاج هر فرد، گرفتن ناخن، شارب (سبیل اضافی مردان) ، اندایش رنگهای مناسب برای مو، خضاب از رنگ مو گرفته تا سرمه کشیدن چه برای مردان و چه برای زنان که جزء رفتارهای طب اسلامی است که اثر سرمه در حد اثر عینک است برای بینایی، و همچنین بلند کردن ناخن برای خانم ها.
منظور از تهطیر جسمی،زدایش ترشحات اضافی موجود در بدن است که توسط تعریق پدید آمده است و روی پوست مانده است و یا سایر آلودگی های بیرونی تا حدی که منافذ پوست همیشه برای تنفس و تعریق باز بماند. گاهی انسداد منافذ به دلیل انسداد عارضی است و با تطهیر جسمی کاملاً برطرف می‌شود. اما گاهی انسداد از درون است و به دلیل صفرا یا سودا منافذ بسته شده است که درمان از طریق دیگری است. (باید مسهل داده شود و روغن مالی های خاص صورت گیرد و بعد در حمام با کیسه کشی منافذ باز خواهد شد.)
ابزار مناسب برای این تطهیر حمام است. که منظور حمام کنونی نیست. بلکه حمام واقعی چهار حلقه پیوسته دارد. حمام مورد نظر محیطی است که در آن با حضور گرمای مداوم آرام، عضلات گرم، سپس نرم شده و منافذ پوست باز می‌شود. و سپس تعریق آغاز می‌شود و بعد از تعریق زدایش لایه سطحی پوست صورت می‌گیرد.
فضای سردخانه باید بزرگ باشد و سقف آن بلند تر از سایر نواحی و دارای نور کافی باشد:
۱- کندن لباس موقع ورود
۲-پوشیدن لباس موقع خروج
۳- مشت و مال دادن – خوردن هندوانه – استفاده از عطریات
چون هوای گرم و آلوده بالا می‌رود. مجاری تخلیه و تعویض هوا نیز باید در سقف تعبیه شده باشد. حمام یک قسمت رخت کن (سرد خانه ) دارد با یک دما – قسمت واسط گرم خانه و خزینه دارد دمای هر کدام با دیگری متفاوت است . در گرمخانه سه نوع آب و ۷ نوع روغن وجود دارد. (آب ولرم، گرم و سرد) و به تناسب مزاج و طبع باید از اینها استفاده کرد و به تناسب مزاج، سن و جنس هم باید روغن متناسب استفاده شود و بعد کیسه کشی ها و مشت و مال و ماساژ و بعد از پاک شدن خزینه می روند.
۱ رخت کن: در این قسمت لباس ها هنگام ورود کنده می‌شود. یک مکث و وارد قسمت بعدی
می‌شود.
۲- میانی: در هنگام ورود در این قسمت تخلیه مثانه و معدی صورت می گرفته
است.
۳- گرم خانه: سه نوع آب در این قسمت داریم : سرد، گرم و ولرم. و ۷ نوع روغن که عبارتند از
روغن های گرم: سوسن، زنبق، کنجد (ساده ترین و ارزانترین روغن)، بادام تلخ، نارگیل، سیاهدانه و زنجبیل.
روغن های معتدل: بنفشه و زیتون که خودش را با هر مزاجی سازگار می‌کند،
در گرم خانه به تناسب مزاج و طبع از روغن مناسب برای روغن مالی استفاده می‌شود.
فرد وارد آب مناسب می‌شود. بعد کیسه کشی و ماساژ صورت می گیرد و سپس فرد وارد آب
ولرم شده و آماده می‌گردد تا به قسمت چهارم برود. سرکه در این قسمت به عنوان زایشگر باید باشد. جهت استریل بدن و دفع صفرای اضافی روی پوست و استریل کردن آب آخر که روی سرمان می ریزیم.
۴-خزینه: کف خزینه به گرم خانه متصل می‌شود که به یک صفحه مسی اتصال دارد که خواص این مس عبارتند از:
۱. یون مس به علت گرم شدن وارد آب شده و باعث ضد عفونی شدن آب می‌شود.
۲. یون مس جذب بدن شده و مس مورد نیاز بدن تأمین می‌شود.
جنس جداره از آهک میباشد که خاصیت الاستیسیته دارد و می‌تواند منقبض و منبسط شود.
(برعکس سیمان که این خاصیت را ندارد). البته آهک هم آب را ضد عفونی می‌کند و آب خزینه باید آنقدر تمیز باشد که بتوان یک جرعه از آن را خورد. گرمایش آب باید از زیر و کف باشد تا فضا را آلوده نکند. برای ضد عفونی کردن آب خزینه از سرکه هم استفاده میشده است.
پس فرد با شیب کند تغییر دما وارد گرما میشده است و با شیب کند هم به سرما وارد میشده، از خزینه بیرون می آمده است. و در قسمت واسط نماز می خوانده است تا یک تطهیر روانی هم
داشته باشد و بعد در قسمت سردخانه لباس پوشیده و عطریات مناسب استفاده می
کرده است و حمام را با شستشوی پا با آب سرد ترک می کرده است.
چنین حمامی نقش درمانی بسیار مناسب دارد و بلغم زدا است. حتی سالی یک بارش هم برای بدن مفید است معمولاً تعریق در چنین حمامی موجب دفع بلغم می شده است و این حمام قادر به درمان بیماری های بلغمی مثل سینه پهلو میباشد.
استفاده هر روزه از این حمام به دلیل دفع بلغم زیاد باعث لاغری می‌شود. اما استفاده ۲ روز در میان از آن به دلیل ایجاد خون صالح چاق کننده میباشد. چون خون باعث عضله سازی می‌شود. اولین خلطی که از طریق تعریق دفع می‌شود بلغم است. سودا و صفرا قادر نیستند از طریق تعریق خارج شوند.
نکته: حکما حمام را در زمان قدیم طراحی می کردند و معماران آن را می ساختند بنابراین کلیه نکات فوق رعایت می شد. اما سوناهای کنونی به دلیل عدم رعایت شیب کند به سمت گرمی و سردی، برای بدن مضر است، خصوصاً برای قلب.
آداب حمام:
ورود و خروج به چنین حمامی آدابی دارد که باید رعایت شود این آداب شامل بهره گیری از زداینده ها، گرفتن ناخن و کوتاه کردن موی سر و صورت، چگونگی تماس یا هوا و آفتاب و استفاده از سرمه می باشد که در زیر به آنها اشاره ای خواهیم داشت :
۱- زداینده ها
گل سرشوی و سفیداب جزو زداینده ها است و همین طور موبرها. زدایش موهای زاید یکی از ارکان تطهیر جسمی است که یک امر ضروری است و در بدن افراد به تناسب گرمی و سردی مزاج موی بیشتر و کمتری داریم. بعضی حکما اعتقاد دارند موبرهایی که طبع گرم دارند می توانند بدن را گرم کنند . یکی از فرضیه های علل بد اخلاقی انباشت موهای زائد در بدن است. بر اساس نظریه حکمای قدیم موی زاید که از بدن خارج می‌شود بیماری از بدن خارج می‌شود.
۲- گرفتن ناخن و کوتاه کردن موی سر
ناخن دفع بلغم اضافی در بدن است. (در احادیث سفارش شده که خانم ها ناخن بلند داشته باشند.) رنگ تیره داشتن مو برای حفظ مزاج نقش دارد. پس خضاب و رنگ مو برای تیره کردن موها اگر استفاده شوند تا رنگ سفید را تیره کنند مزاج گرم تر خواهد شود. کسانی که از رنگ روشن برای موهایشان استفاده می‌کنند ، در برابر آسیب های اجتماعی حساسترند.
۳- تماس با هوا و آفتاب
اولین برخورد ما با هوا است و تماس با هوا امری ضروری است. استفاده از لباس تنگ و چسبان که مانع تنفس پوست می باشد مذموم است. بهتر است لباس هم متناسب با مزاج فرد انتخاب شود. کتان جنس مناسب برای پوشش لباس زیر مردان میباشد. اما ابریشم برای مرد حرام است، چون مزاجش خیلی گرم است.
بعد از هوا آفتاب اهمیت بسیار زیادی دارد. دست و پا باید در معرض آفتاب باشد. به طور طبیعی پا نباید جوراب داشته باشد. جوراب طبیعی که برای خانم ها و آقایان استفاده می‌شود حنا است و قوی تر از آن حنای خمیر شده با آبلیمو است و از آن قوی تر حنای خمیر شده با آب لیمو و نمک میباشد. کتان و پشم دو جنس مناسب برای پوشش پا می‌باشند. و بر اساس نیاز هر کدام از طبایع چهار گانه از آنها استفاده می‌شود. برای مزاجهای دم و صفرا ، پوشش کتان
و برای مزاجهای سودا و بلغم ، پوشش پشمی و پلاستیک مناسب است
از پا باید بسیار پذیرایی کرد. پیاده روی بهترین پذیرایی از پا و در نتیجه از کل بدن است.پیشنهاد اجرایی ما برای جایگزینی دمپایی های طبی، پیاده روی روی سنگلاخ است (قلوه سنگ‌های کف رودخانه) که چنانچه با پای برهنه صبحگاه به مدت۱۵ دقیقه انجام شود جهت آرامش اعصاب بسیار مفید خواهد بود. در صورتی که این امر ممکن نباشد، فرد می‌تواند در حالی که روی صندلی نشسته است و پاهایش آویزان است با کف پا روی شیشه نوشابه فشار وارد کند. ضمناً پیاده روی با پای برهنه روی نمک یا ایستادن روی آن و یا قرار دادن پا در حالت نشسته روی نمک بسیار مؤثر است.
ماساژ کف پا هم نقش بسیار خوبی دارد. ماساژ پا برای اندام تحتانی، ماساژ ناحیه ساکرال برای اندام میانی ، ماساژ ناحیه کتف برای اندام فوقانی و ماساژ ناحیه ملاح برای سر بسیار نقش استراتژیک دارد. هر چند که ماساژ کتف می‌تواند کل بدن را پوشش نسبتاً کامل بدهد.
اما حدوداً ۲۷ نوع سردرد داریم که برای درمان انواع سردردها می توان از ماساژ کف پا بهره جست که این بر اساس نظر ابن سینا ، رازی و جرجانی است. برای انجام این کار ابتدا یکی یکی انگشتان پا را ماساژ می دهیم و سپس به ماساژ کف پا و قوزک می پردازیم. (چینی ها این ماساژ را تا زانو انجام می دهند) برای درمان سردرد سرد، اگر فرصت درمان از طریق خوراکی را نداشته باشیم می توانیم پا را در جوشانده صبر زرد بگذاریم تا گرمی از طریق آن جذب شود.
۴- سرمه
بهترین سرمه ها عبارتند از سرمه بادام، سرمه سنگ و سرمه اثمد. برای شفافیت اسکلرا و افزایش نور و جلای چشم از شستشوهای مختلف از جمله شستشو با رازیانه می‌توان بهره گرفت. (کتاب العیون) که باید شبانگاه فرد در رازیانه پلک بزند. خوردن رازیانه دید زنها را افزایش می دهد و خوردن هویج دید مردها را افزایش می دهد. (آب هویج و عسل به مدت ۴۰ روز).
۲- تطهیر معده ای
چندین اصل در تطهیر معدی باید رعایت گردد: حلال خوردن، به جا خوردن، به اندازه خوردن و موافق مزاج خوردن
الف) حلال خوردن:
در تظهیر معده اولویت با حلال خوردن است. اولین و اصلی ترین تطهیر معدی خوراک حلال است چون خوراک حلال در سلامت جسم و روح اثر دارد. وقتی وارد سیستم اصلاح جامعه می شویم نباید متعصب باشیم و باید آرام آرام پیش برویم. اگر نمی‌توانیم از کسی شراب را بگیریم، نمی‌گیریم و آب در شرابش می‌ریزیم. تا از مستی اش کم شود. اسلام آرام آرام میسر است و اسلام گراها باید صبور باشند. خود پیامبر اکرم (ص) هم،۱۳ سال طول کشید تا شرابی را از دست جامعه اش بگیرد. در اسلام نباید به عدد ۱۰۰ فکر کنیم. بلکه به ملایمت پیش برویم.
در زمان جاهلیت شراب خواری فوق العاده رواج داشت و به صورت یک عادت عمومی در آمده بود. تا آنجایی که بعضی از مورخان میگویند: عشق عرب جاهلی در سه چیز خلاصه میشد. شراب،شعر و شمشیر. و نیز از بعضی از روایات استفاده می شود که حتی بعد از تحریم شراب مسئله ممنوعیت آن برای مسلمانان فوق العاده سنگین بود؛ تا آنجا که میگفتند؛
ما حرم علینا شیئا اشد من الخمر
هیچ حکمی بر ما سنگینتر از تحریم شراب نبود.
اگر اسلام میخواست بدون رعایت اصول روانی و اجتماعی با این بلای بزرگ اجتماعی به مبارزه بر خیزد، ممکن نبود؛ لذا از روش تحریم تدریجی و آماده ساختن افکار عمومی برای ریشه کن کردن میگساری- که به صورت یک عادت در بین آنها نفوذ کرده بود، استفاده کرد. به این ترتیب که نخست در بعضی از سوره ها اشاراتی به زشتی این به کار کرد. چنانکه در سوره آمده است:
1- و من ثمرات النخیل و الاعناب تتخذون منه سکرا و رزقا حسنا (نحل ۶۷)
از میوههای درخت نخل و انگور مسکرات و روزیهای پاکیزه فراهم میکنید.
و دومین دستور در زمینه منع شراب خواری به صورت قاطعتری نازل گشت تا افمار عمومی را برای تحریم نهایی آمادهتر سازد:
2- یسئلونک عن الخمر و المیسر قل فیهما اثم کبیر و منافع للناس و اثمهما اکبر من نفعهما (بقره ۱۱۶)
ای پیامبر درباره شراب و قمار از تو سوال می‌کنند، بگو: در آنها گناه بزرگی است و منافعی برای مردم در بر دارد؛ ولی گناه آن دو از سود آنها بیشتر است. در این آیه ضمن اشاره به منافع اقتصادی مشروبات الکلی برای بعضی جوامع همانند جامعه جاهلیت، و زیانهای بزرگی آن را که به مراتب از منافع اقتصادی آن بیشتر نیز یاد آور می‌شود.
به دنبال آن در مرحله سوم از مسلمانان خواسته می‌شود که در حال مستی نماز نخوانند تا بدانند با خدای خود چه میگویند:
3- لا تقربوا الصلاه و انتم سکاری حتی تعلموا ما تقولون (نساء ۴۶)
و سرانجام حکم نهایی تحریم شراب نازل گردید:
4- انما الخمر و المیسر و الانصاب و الازللام رجس من عمل الشیطان فاجتنبوه لعلکم تفلحون (مائده ۹۰)
شراب و قمار و بتها و ازلام (که نوعی بخت آزمایی بوده) پلیدند و از عمل شیطانند پس از آنها دوری کنید تا رستگار شوید.
پس باید مرحله به مرحله وارد مقررات اسلام شد. بر حسب میزان شعور جامعه. مصرف خوراک حلال حتی در ترشح میزان آنزیم ها و سیتوکنین های بدن موثر است که پایان نامه ای در این زمینه موجود است.
۲) به جا خوردن:
اصل دوم به جا خوردن است. مثلاً خیار میوه تابستان است و مصرف آن در زمستان باعث بروز بیماری‌های سرد می‌شود. در نقاط سردسیر کشمش را زمستان استفاده می‌کنند. غوره در تابستان باید استفاده شود. اگر در زمستان استفاده شود مشکلات معده و اعصاب پیدا می‌شود. مصرف آب پرتقال به جای صبحانه همیشه مضر است.
به عنوان مثال وقتی بناست تغذیه از گوشت حیوان باشد باید اصولی را رعایت کنیم که
عبارتند از:
– نوع تغذیه حیوان مورد نظر چیست؟
– حوزه چرای حیوان کجاست؟
– این حیوان چه هوایی را تنفس می‌کند؟
بستر تغذیه حیوان اهمیت بسیار دارد. در این بین مقدس ترین حیوانات زنبور عسل است.
چون وقتی چیزی می کاریم مهم ترین اصل، بذر گیاه است که بذر از دل گل خارج می‌شود.
پس ریشه تمام مبانی خلقت دانه و گل است. (نکته: گل خلقت انسان است و گل انسان ها
حضرت فاطمه (ص) است و از این دامن مجموعه ناب خلقت به وجود می‌آید.) پس هر حیوانی
که از گل های مادی خلقت یعنی گل گیاهان تغذیه کند، نسبت به سایر حیوانات ارجحیت دارد. با این حساب زنبور برترین حیوان در روی زمین است. در ضمن زنبور جزء رابطین انسان با ماوراء میباشد. (در قرآن به خاک، زمین، انسان و زنبور خطاب شده است. انسان مخاطب مستقیم خداوند است و استعداد پرتو گیری از خدا را به طور مستقیم دارد و در بین حیوانات تنها زنبور از این خاصیت برخوردار است.)زنبور از طریق وحی می فهمد که باید گل بچیند و طبق دستور هم میزان دوز مصرف از هر گل را بر می‌دارد سپس بستر تغذیه حیوان بسیار مهم است.
بستر دوم چگونگی انتخاب غذا توسط حیوان بر اساس اطلاعاتش میباشد که این گزینش ،
گزینش اخلاقی است. به این معنا که استفاده انسان از گوشت یا فرآورده های این گونه حیوانات تأثیر مستقیم در اخلاقیات او دارد. به عنوان مثال شتر مصداق صبوری در آیات الهی است و مصرف گوشت بیشتر باعث افزایش صبوری و آرامش می گردد. یا این که در حیوانات تنها خوک جفت متعدد انتخاب می‌کند و مصرف گوش خوک باعث بی غیرتی انسان می‌شود
که حرمت مصرف گوشت خوک به دلیل انتقال انگل تنیا از او به انسان نیست چون این کرم با
حرارت از بین می‌رود اما اخلاقیات خوک با حرارت از بین نمی رود.
نمونه دیگر مصرف مرغ میباشد که به دلیل خصوصیت ریزبینی او ، مصرف مداوم گوشت آن
باعث بروز ریزبینی در انسان می گردد. اما مصرف گوشت خروس به دلیل عیال دوستی و
سخاوتمندی و ستایش به موقع خداوند توصیه شده است. و یا این که مصرف خروسی که وسعت چرا داشته است و غذای مناسب خورده است و هوای خوبی تنفس کرده است، گوشت متفاوت با خصوصیاتی متفاوت نسبت به خروسی که در مرغداری پرورش یافته است دارد.
یکی دیگر از موارد به جا خوردن، پاک کردن اموال از وجوهات شرعی مثل: خمس ،سهم امام ، رد مظالم و … میباشد.
سفره در معرض هر چشمی که باز شد باید دست همه آن چشمان در سفره بیاید. چون اگر
غذایی را خوردیم و چشم کسی همراهش بود، نابود می‌شویم. مشکلاتی که برای حضرت یوسف یعقوب پدید آمد به دلیل نگاه فردی نیازمند به سفره نذری حضرت یعقوب بود که دستش به آن سفره نرسید حضرت یعقوب به دلیل برگرداندن یک گدا ۴۰ سال اشک ریختند.
در ضمن غذا باید از چشم لعیمان و آزمندان دور باشد. چون پرتو های منفی روی غذا اثر دارد. به جا خوردن در تغذیه به قدری مهم است که در صورت مصرف نابجا مجبوریم به درمان متصل شویم. هر چند در این جهان به دلیل خلق شده است و حتی تریاک هم موارد مصرفی دارد. منتهای مشکلات عدیده امرزه با تریاک به دلیل مصرف نابجای آن میباشد.
درمان عوارض رفتارهای غلط تغذیه ای در طب اسلامی :
از نظر اصول طب اسلامی برای درمان مشکلات به وجود آمده ناشی از نابجا خوردن یا به اندازه نخوردن یا حلال نخوردن از چند روش عمده مثل روزه گرفتن، قی کردن،تنقیه کردن و اسهال دادن می توانیم استفاده کنیم که در زیر به آنها اشاره می کنیم:
روزه گرفتن: اولین درمان امساک و روزه داری میباشد. در تمام ادیان امساک قراردادی وجود دارد. در اسلام امساک در ماه مبارک رمضان میباشد که درواقع غذا را از خورشید پنهان می دارند. این امساک برای انسان های برتر ۳ ماه است (رجب، شعبان و رمضان ) و روزه هفتگی در ماه‌های دیگر سال به شکل هفته ای دو روز (دو شنبه و پنج شنبه) میباشد.
کامل ترین امساک، امساک ۷ روزه است. که برای بیماری‌هایی مثل کلسترول خون، فشار خون و دیابت توصیه می‌شود که در طی ۷ روز فقط آب می خورد البته مصرف روزانه ۳-۱ عدد خرما و ۱۴-۱ عدد بادام، کمی نمک و یا عسل بالا مانع است. این روزه بیشتر از ۷ روز توصیه نمی شود.
آب درمانی هم بیشتر از ۷ روز مضر است. امساک ۷ روزه بهترین امساک است. اما روز هشتم بیماری است. اگر بیشتر از ۷ روز شود، رفتارهای متعادل درمانی با همه مزاج ها سازگار است و در صورت عدم تعادل در به کارگیری انسان دچار بی تعادلی در سایر رفتارهایش نیز می‌گردد.
نکته: صفراوی ها و دموی ها می توانند آب درمانی کنند اما بلغمی ها برایشان مضر است.
قی کردن: بعد از تجویز امساک از سایر روشهای پاکسازی روده مثل قی استفاده می‌کنیم. قی درمان فوری است که بر حسب تشخیص تجویز می‌شود. بهترین قی آور ترکیب نمک و ترب است و یا محلول آب گرم و نمک میباشد و یا نمک و گلاب گرم میباشد که می توان در درمان از آنها استفاده کرد.
تنقیه کردن: ابزار مکانیکی تطهیر معده است که برای مواقعی است که مواد رسوب کرده در روده داریم. دارویی وارد بدن می‌شود، خوراکی هایی هم صمرف می‌شود و با ابزار مکانیکی روده را تخلیه می‌کند. (بحث اکل و شرب، بحار الانوار و وسائل الشیعه) بحث تهطیر معدی را تشکیل می دهند.
اسهال دادن: رفتار درمانی دیگر تجویز اسهال است. اسهال یک درمان اورژانسی است. بهترین دارو برای ایجاد اسهال یک لیوان گلاب + ۱ قاشق مربا خوری روغن بادام شیرین است که گلاب باعث بروز فشار می‌شود و گرم است و روغن بادام شیرین نرم کننده است.
همچنین ترکیب بارهنگ+ گلاب + عسل هم بسیار خوب است. این ترکیب ترمیم، تسهیل و نرم کنندگی است و طی دوره ۴۰ روزه ترمیم کننده زخم های گوارشی هم میباشد. حتی برای درمان IBS هم مؤثر است.
در موارد یبوست شدید از روغن بادام شیرین و حجامت گرم معده بهره می بریم.
البته مسهل عمومی غذای گرم است . باید مزاج معده گرم نگه داشته شود تا محل زایش اخلاط فاسد نگردد و غذا در آن زود هضم شود. قبل از غذا، خوردن نمک و پس از آن خوردن شیرینی سبب گرم شدن معده می‌شود. (رسم پیامبران حلوای پسین و ملح اول است) این یک مسهل دائمی معدنی می‌شود که در معده فرشی از گرمی ایجاد می‌کند و زدایش گر قارچ های موجود در دهان تا معده است.
پس از این ها مصرف زیتون و انجیر به عنوان مسهل دائمی موافق باتمامی مزاج ها به کار می‌رود. خوردن خرما حداقل ۳ عدد و حداکثر ۷ عدد و نوشیدن آب روب آن مسهل دیگری است (عوارض مصرف زیاد خرما با خوردن آب مرتفع می‌گردد.)
برای درمان یبوست نباید از مسهل های دائمی استفاده نمود بلکه باید معده گرم شود تا یبوست برطرف گردد معده از طریق خوراک گرم، آرام آرام گرم می‌شود و درمان تکمیلی آن بادکش گرم معده است. (طرفین ناف ۲ لیوان و بالای آن ۳ تا) استفاده از روغن زیتون یا روغن بادام شیرین و اگر افاقه نکرد روغن بادام شیرین+ گلاب مؤثر است. در ضمن مصرف اسفند با دستور خاص هم می‌تواند نقش مسهل را ایفا کرده و معده را گرم کند .
۳) به اندازه خوردن:
نه چندان بخور کز دهانت برآید نه چندان که از ضعف جانت برآید
طبق دستورات اسلامی معده باید سه قسمت شود. یک بخش برای غذا، یک بخش برای آب و یک بخش برای هوا باید در نظر گرفت. نه پر خوری و نه کم خوری هیچکدام توصیه نمی شود.
رژیم های لاغری امروزه اکثراً فرد را دچار عدم تناسب می‌کند.
امام صادق (ع) می فرماید: قرآن کل طب را در یک آیه خلاصه کرده است . «کلوا و اشربوا و لاتسرفوا». بخورید و بیاشامید اما اسراف و زیاده روی نکنید. این آیه یعنی بخورید، به جا بخورید، زیاده روی نکنید.
۴) بر اساس مزاج خوردن:
اصل بسیار مهمی است. افراد با مزاج سرد باید بیشتر گرمی بخورند و افراد با مزاج گرم بیشتر سردی بخورند. زمان مناسب برای خوردن غذا صبح و شب است. غذای همه پیامبران صبح و شب بوده است. (صبحانه قبل از ساعت ۱۰ صبح و شام در هنگام غروب یعنی ۴ ساعت قبل از خواب) غذای ظهرانه خواب است. یعنی ۱۵ دقیقه relaxation تا نبض نرمال شود. در هر شرایط که بودید این کار را بکنید. ترک شام زیان، بخش توصیه شده است. می گویند اگر فقیر بودی که نتوانستی شام تهیه کنی و بخوری آب بخور. رژیم ترک شام فرد را بسیار ضعیف می‌کند . بر اساس دستورات اسلامی نخوردن شام باعث خشک شدن رگ عشا می‌شود که تا ۴۰ روز زنده نمی‌شود.
صبحانه، سوخت و ساز نیاز روز را تأمین می‌کند. ناهار شکم را بزرگ می‌کند. به همین دلیل ایرانی ها اکثراً شکم بزرگ دارند و بی تناسب هستند. شام جذب بدن می‌شود.
امام رضا (ع) می فرمایند: می توانی یک روز نهار بخوری و یک روز ترک کنی. اگر نتوانستیم ناهار را ترک کنیم باید آن را کم بخوریم. برای بیماری دچار کلسترول، فشار خون و دیابت رژیم ترک نهار
یک دارو است.
ما در نظام طب اسلامی در روز ۵ وعده نماز می خوانیم . فاصله اینها به طور متوسط ۴-۳.۵ ساعت می‌شود. در این ۴ ساعت یک بار اگر ۱۰ لی ۱۵ دقیقه relaxation ، داشته باشیم، با بسیاری از تنشها و اضطراب ها مواجه نخواهیم بود. البته باید نظام جامعه را با این دستورات موافق کنیم. که افراد بتوانند مثلا بین ساعات ۱۱.۳۰ تا ۱۲.۳۰ صبح حدود ۱۰ دقیقه استراحت داشته باشند.
خرده خوری در طب اسلامی بیماری زا تعریف می‌شود. نوشیدنی بین غذاها اشکالی ندارند
اما در مورد میوه بحث داریم.
رفتارهای پیشگیرانه در تطهیر معده :
- راه رفتن پس از تغذیه
- ادرار کردن پس از تخلیه منی
- خواب قیلوله
- اجابت مزاج قبل از خوابیدن
- قبل از گرسنه شدن دست به غذا دست برده نشود
- قبل از سیر شدن کامل دست از غذا بکشیم.
۳- تطهیر خونی
در اثر خوراک های نابجا و رفتارهای نابجا ترکیبات خون از اعتدال خارج می‌شود. اگر آلودگی از حد خاصی گذشت وارد خون می‌شود و از طریق تطهیر خونی تعدیل می‌شود. در زمینه تطهیر خونی ما سه رفتار داریم. رأس درمان حجامت است. بازوان قدرتمندش فصد است و سرانگشتان هنرمند آن زالو اندازی یا هیدروتراپی است.
اگر خواستیم کل بدن را پوشش دهیم، حجامت عام انجام می دهیم، برای تطهیر سر، حجامت سر؛ برای تهطیر اندام میانی، حجامت ساکرال؛ برای تطهیر اندام انتهایی، حجامت ساق؛ برای تهطیر موضعی هم از حجامت های موضعی استفاده می‌کنیم.
مهم ترین حجامت ها: حجامت عام است و بعد حجامت سر و بعد حجامت ساکرال و نهایتاً حجامت ساق. اما وقتی که خلط را از یک اندام و عمق بدن می خواهیم خارج کنیم، باید به فصد متوسل شویم. فصد رگ های خاصی را به ما معرفی می‌کند تا هدفمان صورت بگیرد.بحث فصد یک کاربرد بیمارستانی است و کاری فراگیر نیست. و قوانین خاص خودش را دارد.
بخث سوم زالو درمانی است. زالو اندازی در دنیا هم اکنون تحت عنوان microsourgeon مطرح
است که ما به آن کرم مقدس می‌گوئیم. زالو های مرغوب درمانی دارای خط زرد یا نارنجی اند که محل زیست اینها بیشتر در ترکیه و ایران است. منطق درمانی زالو فقط خونگیری اش نیست بلکه تزریق بزاقش به بدن میباشد. زالو یک حیوان فهیم است. جای آلوده ای را نمی‌گیرد ولی به آلودگی های خونی علاقمندند و بدنش می‌تواند آلودگی های خونی را هضم کند.
۴- تطهیر جنسی
هر کس نیاز به محبت ورزیدن و مورد محبت واقع شدن دارد. هم باید ناز کسی را بکشد و هم کسی نازش را بکشد. در این بخش همه طفل هستند. شکل تظاهرات نیازشان متفاوت است و هر کدام به زبانی این نیاز را ابراز می دارند. مثل ابراز نیاز مادر و کودک هنگام شیر خوردن که ارتباط تماسی بین هر دو برقرار می‌شود. بزرگترین تنبیه برای طفل این است که مادر با بچه قهر کند. عین این رفتار را هم مادر بزرگ دارد. مادر بزرگ بچه را بغل می‌کند. لذتی که مادر بزرگ از بغل کردن بچه می برد بیشتر از طفل است.
محبت ورزیدن و مورد محبت واقع شدن یک غذا است و اگر ابراز نشود بحران پدید می‌آید. به عنوان مثال در اروپا بحران انباشت محبت داریم. چون اروپائیان جایی برای ابراز محبت ندارند و روابط انسانی بین آنها ضعیف است به همین دلیل محبت خود را به حیوانات ابراز می دارند و کارهای غیر متعارف می‌کنند. وقتی ابراز محبت از طریق متعارف تأمین نشد، از طریق غیر متعارف تأمین می‌شود.
تماس متقابل انسان ها با هم باعث تبادل انرژی است. بچه را باید حتماً بغل کرد، حرارت تن مادر و پدر باید به تن بچه برسد تا نیازش برآورده شود. در بزر گسالان هم همین طور است. ما دستور معانقه و مصاحفه داریم . دو برادر که همدیگر را می بینند باید دست را بفشارند که محل تبادل انرژی است و بعد باید بغل کنی سینه به سینه و فشار بدهی. مصاحفه + معانفه دستور تماس جسمی برادران است. برای این کار ثواب زیادی است که بهره‌اش جسمی و روحی، مادی و روانی است.
از این که بگذریم در ارتباطات جنسی هم آغوشی پدید می آید. هم آغوشی ارتباط تن به تن است. در زوج این یک نیاز است و به عنوان غذا برای انسان مطرح است و قبل از تخلیه جنسی است. سه بار لعنت بر مردی فرستاده شده؛ بر مردی که بدون هم آغوشی و تهمیدات وارد بستر زن شود. هر جامعه ای که این ارتباطات را دارد جامعه ای سالم از نظر روانی است.
تخلیه جنسی هم یک نیاز است که به تناسب مزاج، جنس، سن، غذای مناسب، و موقعیت جغرافیایی محل تولد این نیاز متفاوت میباشد.
مثلاً دختری که در عربستان به دنیا می‌آید در ۹ سالگی دچار عادت ماهیانه می گردد. که از همان زمان نیاز جنسی شروع می‌شود. در جنوب ایران حدود ۹.۵ تا ۱۰ سالگی و در تهران ۱۳-۱۲ سالگی و در مناطق سرد سیر سن بالاتر می رود تا چین و روسیه که سن پریود از این هم بالاتر می رود و نیاز جنسی کاهش می یابد.
در بخش مردان هم همین طور است تعدد زوجات در نقاط گرمسیر تعریف و اما در نقاط سردسیر این نیاز کاهش می یابد. چون مزاج سرد است و به همین دلیل غربی ها با تعدد زوجات مخالفند.
پس بطور خلاصه:
۱. مزاج : دموی های نیاز جنسی بیشتری نسبت به فرد بلغمی دارند.
۲. جنس: مردان نیاز جنسی بیشتری نسبت به زنان دارند.
۳. سن: با افزایش سن توانایی جنسی کاهش می یابد و همین طور میل جنسی.
۴. غذای غالب: استفاده از غذای گرم باعث افزایش میل جنسی می‌شود.
۵. محیط جغرافیایی محل تولد: در نقاط گرمسیر افراد با تمایلات بیشتری وجود دارند.
حکما گفته‌اند زیاده روی در تخلیه جنسی موجب ضعف می‌شود. اما اعتدال برای همه افراد تعریف متفاوت دارد. باید۵ فاکتور بالا در نظر گرفته شود و راه اعتدل برای افراد مختلف تعیین شود. تخلیه جنسی اگر صورت نگیرد چه زن و چه مرد بیمارند چه از نظر جنسی و چه از نظر
روانی.
برای تقویت میل جنسی زنان؛ مصرف رازیانه و عسل و خوراگ گرمی ها و برای تقویت میل جنسی در مردان؛ خوراک های گرم + خوراک بادزا که در نخود است و داروی اساسی برای مردان عسل و سیاه دانه است.
برای تعدیل و تنظیم میل جنسی چه برای زنان و چه برای مردان حجامت مفید است و بدون این که فرد ضعیف شود از فعالیت بیش از حد جنسی میکاهد. داروهای سرد هم فعالیت جنسی را کم می‌کنند اما فرد را ضعیف می‌کنند. حجامت می تواند انرژی را نگه دارد و فعلاً فعالیت جنسی را تعدیل کند، خصوصاً برای افراد دموی کسانی که دچار مشکلات اخلاقی در زمینه جنسی می‌شوند. دموی ها و صفراوی ها هستند که استعداد این مشکل را دارند و حجامت برای آنها مفید است.
امام علی (ع) می فرمایند:
«میل به زنا و جنون آنی ناشی از غلبه خون است.»
راه های دیگر تعدیل جنسی مصرف سرکه انگبین، روزه و استمرار توجه ذهن به مطالعه میباشد
۵- تطهیر روانی
دروغ، خیانت، کینه، طمع، بخل، موجب ایجاد یک لایه منفی در روح و روان شده و باعث کاهش توانایی جسمی می‌شود. ویژگی های اخلاقی منفی ۷۵ تا هستند که لشکر جهل هستند.
رساله مختصر در تهطیر روان از زکریای رازی وجود دارد که برای ویژگی های اخلاقی منفی درمان داده است. نمی‌توانیم برای درمان بیماری های جسمی و روحی فقط به دارو و غذا توجه کنیم. و به رفتارهای معنوی توجه نکنیم.
حضرت علی (ع) می‌فرمایند: «تعجب می‌کنم که کسی حسود باشد و حسبش سالم باشد.»
انسان های بخیل تشعشعاتی می پراکنند که اطرافیانشان را نابود می‌کنند. بخل ویژگی بدی است طرف بخل را به مشورت نگیرید. رکن در دستوارت اخلاقی، صداقت و امانت است. جامعه بدون صداقت و امانت قابلیت زندگی ندارد.
به زیاد نماز خواندن، روزه گرفتن، حج رفتن و به نماز شب خواندن نگاه نکنید. لکن نگاه کنید که راست می گویند یا نه. در همه جامعه اگر این دو اصل جا انداخته شود، مشکلات برطرف می‌شود. از صداقت به خویشتن تا به طفل مان، خانواده و جامعه باید شروع کنیم.
بعد از این در رأس بیماری های روان، تکبر است. وقتی با کسی روبرو می شویم باید ببینیم منتظریم که سلام کند به ما یا نه، هر چقدر تأمل کنیم یعنی تکبر داریم. پیامبر اکرم که بالاترین شخصیت در نظام هستی است، برای سلام بر سایرین پیشی می گیرد. تکبر تفوق طلبی است که از اعتدال خارج شده و بعد بخل و بعد کینه خصوصیات بد اخلاقی هستند.
بخل جلوه داری خویشتن دوستی است. ما از خاک هستیم، خود نگه داریم، همه چیز را برای خودمان می خواهیم و فکر نمی‌کنیم که ممکن است خودی وجود نداشته باشد. علم، کتاب ، ماشین و خانه را برای خودمان می خواهیم. گاهی خودمان را هم برای خودمان می خواهیم که بسیار بد است. باید از خود رها شویم هر چه از خود رها شدیم، خودمان را پیدا می‌کنیم. اوج خویشتن دوستی تقبیح خویشتن است. هر گاه هر آنچه داشتی دادی پرواز می کنی و اوج می‌گیری.
چند آیه تابلوی ورودی قرآن است که عبارتند از:
۱. «الذین یومنون بالغیب . یقیمون الصلاه، یؤتون الزکوه …»
که آیه ای برای ارزیابی جمعیت است، که در این آیه خدا می فرماید:
«هر آنچه خدا به شما داده است ببخشید.»
بخشش راهی سریع در تظهیر روانی است. ابتدا باید زکات و خمس داد و بعد هر چه بیشتر از نیازمان بود را باید ببخشیم. کسانی که توانایی بخشش ندارند کمتر مشمول رحمت خداوند هستند هر چه شما بیشتر ببخشید بیشتر مشمول رحمت و بخشش الهی می شوید.
کینه جلوه روانی خویشتن دوستی است. در جایی عمداً با سهوا حرفی شنیده ایم. کینه فرد را به دل می گیریم. تا زمانی کینه به دل ما است، رنجوریم. وقتی که از کینه خالی می شویم، از رنجوری در می‌آئیم. تمام کسانی که موحب قطع کینه می‌شوند بسیار ثواب می‌برند و کسانی که موجب بروز کینه می‌شوند. گناه بسیار زیادی دارند.
تطهیر روانی بحث جدیدی در طب است. همه در بخش اخلاقی مطرح شده که اکثراً هم تعریف
جسمی دارند و در سلامت جسم موثرند.افراد کینه‌ورز توانایی ایمنی پائین دارند، بر عکس افراد سخاوتمند دارای ایمنی بالاتر هستند. که از طریق مطالعات روی سیتوکین ها بدست آمده اند.
در مورد حسادت نیز، می دانیم که حسادت زمینه بسیاری از افسردگی ها است. درمان حسادت قناعت میباشد. برای این که در معرض تیر حسد، حسودان نباشیم، قربانی کردن، صدقه دادن و به همراه داشن آیه و ان یکاد مناسب است. این دستورات محسود واقع شدن را
کاهش می‌دهد. محسود واقع شدن نوعی دریافت انرژی منفی است.
اخلاقیات منفی در سودا سازی نقش اصلی دارند. سرطان تبلور عالی سودا است. و هر گاه بررسی تحلیلی کنیم برای چگونگی پیدایش این سودا: یک زمینه غذایی داریم و یک زمینه روانی
لشکر های عقل (یا مجموعه نیکی ها) استعداد پذیرش بیماری های سودایی را کاهش می‌دهد و برعکس هر جا ظلمی کردیم، استعداد پذیرش سودای بدن را افزایش داده ایم.
جلوه یک باطن سالم در انسان، استعداد گریستن است. اگر بدی ها نهاد را آلوده کرد، توانایی
گریه کاهش می یابد. طب اسلامی می گوید: کسی که نتواند بگرید بیمار ترین بیمارهاست. دو نوع گریه وجود دارد: ۱-گریه ضعف ۲- گریه جهت دار همراه با خضوع و خشوع الهی که بسیار شفا بخش است. بخش بُکاء بسیار گسترده و ارزشمند است.
درمان کسی که نمی تواند بگرید این است که دست نوازش بر سر یتیم بکشد تا قلبش از حالت سنگدلی در آید و راه ساده تر آن بخشش است که بهترین راه برای پاکی روان است . پس کسانی که بخشنده هستند، هر چقدر هم که به رفتارهای دینی نزدیک نباشند، به خدا نزدیک ترند. رسول اکرم (ص) اجازه توهین به دختران حاتم طایی نداد چون پدرشان بخشنده بود.
در جایی گفته می‌شود: از دعای فرد قرآن خوان سخاوتمند بترسید چون مقرون به استجابت است. سخاوت یا بخشش راه سریع برای پاکی و تهطیر روان است. بخشش هم اموال انسان را پاک می‌کند و هم روح و روان را.
نکته: تطهیر از جسم شروع شده و به روان ختم می‌شود. آرمان ما هم در طب اسلامی پرورش دادن طبی است که دو بُعدی بوده و در برخورد با بیماری از جسم شروع کرده و به روان ختم می‌کند. هم باید درمانگر مشکلات جسمی باشد و هم مشکلات روحی و روانی.
تفاوت طب اسلامی و سنتی
۱. در جهت گیری – طب اسلامی پیشگیرانه است.
۲. آمیختگی رفتارها با دعا و معنویت
۳. رفتار اقتصادی
۴. عدم استفاده از داروهای حرام، چون غذای حرام هم روی جسم و هم روی روح اثر دارد. غذای حرام جسم را هم بیمار می‌کند. حتی اگر به ظاهر بیمار نباشد.
هوالشافی
