اسفناج Spinach
نام علمی Spinacia oleracea
اسفناج گیاه بومی ایران است و از اوائل قرن اول میلادی کم کم به نقاط دیگر دنیا راه یافت . بطوریکه در تاریخ مسطور است اسفناج در قرن هفتم در چین و در قرن دوازدهم در اسپانیا کشت میشده است . کشت اسفناج در سال ۱۸۰۶ در آمریکا شروع شد و چون دارای مواد غذایی فراوانی است کشت آن امروز در تمام نقاط دنیا معمول است .
اسفناج گیاهی است یکساله دارای ساقه ای راست به ارتفاع نیم متر که برگهای آن پخن و نرم مثلثی شکل برنگ سبز می باشد . اسفناج نسبت به سرمای زمستان مقاوم است .
دو نوع اسفناج وجود دارد که بنام پائیزه و بهاره نامیده می شود . اسفناج بهاره در فصل بهار کاشته می شود و به اسفناج انگلیسی معروف است . نوع پائیزه آن که به خاک بسیار غنی احتیاج درد در پائیز کاشته می شود . گلهای آن برنگ سبز کمرنگ می باشد .
ترکیبات شیمیایی اسفناج :
اسفناج از نظر داشتن ویتامین B3 بسیار غنی است و بنابراین داروی مهمی برای برطرف کردن بیماری پلاگر است .( پلاگر یک نوع بیماری است که بعلت کمبود ویتامین B3 در بدن تولید می شود و نشانه های ضعف بدن ، تشنج ، اختلال در دستگاه هاضمه و بوجود آمدن لکه های قرمز روی بدن است .) ضمنا مقدار زیادی آهن ، ید ، لسیتین ، کلروفیل ، کاروتن ، اسید اگزالیک و اسید ارسنیک در آن وجود دارد.
خواص داروئی اسفناج :
برگ این گیاه از نظر طب قدیم ایران کمی سرد و تر است و برخی عقیده دارند که متعادل است یعنی نه سرد است و نه گرم .
۱) برگ آن منبع غنی ویتامین A ، B3 ، C و آهن و پتاسیم
۲) بدن را قلیایی می کند
۳) خنک کننده و پائین آوردنده تب
۴) رفع ورم روده کوچک
۵) مفید برای ورم ریه است
۶) ملین و برطرف کننده یبوست
۷) مفید برای لاغر شدن و کم کردن وزن
۸) تسریع کننده هضم غذا بدلیل داشتن ماده ای بنام اسپیناسین که سبب تحریک معده و ازدیاد ترشحات آن می شود .
۹) رفع کننده تشنگی
۱۰) از بین برنده ورم و درد گلو
۱۱) رفع کننده سرفه های خشک : برگ اسفناج را با حو پوست کنده و روغن بادام بپزید و بخورید .
۱۲) رفع سردردهایی که ناشی از سوء هاضمه و اختلال دستگاه گوارشی : با مصرف آش اسفناج با گشنیز
۱۳) رفع سردردهای ناشی از اختلال کیسه صفرا : با مصرف آش اسفناج به همراه آب لیمو و سماق و یا آب غوره بخورید
۱۴) پیشگیری از سرطان ، مخصوصا در افرادی که به مصرف الکل و سیگار اعتیاد دارند .
۱۵) پیشگیری از سرطان روده بزرگ ، معده ، پروستات ،حنجره و رحم
۱۶) پائین آورنده کلسترول خون
۱۷) بهترین دارو برای مبتلایان به کم خونی
۱۸) جاروی تمیز کننده روده بزرگ
۱۹) افزاینده ترشحات لوزالمعده
۲۰) تقویت کننده اعصاب
۲۱) رفع کننده عالی بیماری آسم و گرفتگی صدا
۲۲) درمان کننده رماتیسم و نقرس
۲۳) زیاد کننده شیر در مادران شیرده
۲۴) معالجه خونریزیها و کم خونی با شربت اسفناج
۲۵) تخم اسفناج ملین و خنک کننده
۲۶) تخم اسفناج برطرف کننده ورم کبد و یرقان
۲۷) افزایش دهنده تعداد گلبولهای قرمز خون
۲۸) تحریک کننده عضلات روده و کمک به تخلیه آسان مدفوع به علت وجود کلروفیل فراوان
۲۹) درمان مشکل بند آمدن ادرار (حبس البول): با خوردن مخلوط نصف فنجان آب اسفناج با همان مقدار روغن بادام شیرین یا روغن زیتون
۳۰) اسفناج را در سالاد خود بریزید و میل کنید.
۳۱) کمک به عملکرد جنسی بهتر مردان به علت وجود روی در آن و همچنین خاصیت بهبود دهندگی جریان خون به علت وجود منیزیم
مضرات اسفناج :
اسفناج بعلت داشتن اگزالات برای بیماران مبتلا به ورم مفاصل و سنگهای کلیه و مثانه مناسب نیست ضمنا آنهائیکه سرد مزاج هستند باید آن را با ادویه گرم نظیر زنجبیل و هل میل نمایند .